Napój z liści drzewa herbacianego znany jest na całym świecie. Tyle ile rodzajów herbaty, tyle sposobów jej picia. Każda jest wyjątkowa pod względem smaku, aromatu i wartości prozdrowotnych. Którą wybrać i jak prawidłowo zaparzać? Herbaty świata. Poniżej przegląd podstawowych rodzajów herbat. Wybierz coś dla siebie i delektuj się tym wyjątkowym naparem o każdej porze roku.
- Herbata – napój z bogatym dorobkiem historycznym
- Jak wygląda proces produkcji?
- Która najzdrowsza?
- Czarna potęga tradycji
- Pu-erh – czerwony eliksir
- Zielona dawka energii
- Biała dama – najdelikatniejszy napar
- Matcha – następca kawy?
- Herbata oolong – dotknij nieba
Herbata – napój z bogatym dorobkiem historycznym
Znana jest ludzkości od tysięcy lat. Legendy głoszą, że historia herbaty rozpoczęła się w 2737 r. p.n.e. Właśnie wtedy miała ona zostać odkryta przez cesarza Shennong. Wkrótce sztuka picia herbaty została rozpowszechniona na całym terytorium Chin i Japonii. Do Europy trafiła jednak dopiero w 1610 r. W naszym kraju poznaliśmy herbatę za sprawą ks. Krzysztofa Kluki w XVIII w. Dziś stanowi podstawowy napój we wszystkich zakątkach świata. Picie herbaty w Japonii nadal jest kultywowane uroczystą ceremonią. Brytyjczycy i Irlandczycy nie wyobrażają sobie bez niej dnia. Liczne właściwości prozdrowotne herbaty sprawiły, że ostatnio wzrosło zainteresowanie badaczy nad jej składem jakościowym i wpływem picia tego naparu na funkcjonowanie naszego organizmy.
Powstają również nowe odmiany (herbaty świata), a miłośnicy kawy i herbaty od wieków toczą bój o to, co jest zdrowsze. Aby odpowiedzieć sobie na to pytanie, należy poznać podstawowe rodzaje herbat oraz posiąść podstawową wiedzę odnośnie tego, jak prawidłowo ją zaparzać. Co ciekawe, wszystkie rodzaje herbat, które znajdziemy na sklepowych półkach, pochodzą z tego samego krzewu herbacianego (camellia sinensis). Poszczególne rodzaje różnią się pod względem położenia geograficznego plantacji, z których pozyskuje się liście, sposobem ich zbioru oraz procesem fermentacji. Najwyższej jakości herbaty pochodzą z pierwszych młodych listków. Zbiera się je na wiosnę. Starsze liście charakteryzują się mniejszą ilością taniny. Napar , który z nich uzyskujemy jest zdecydowanie słabszy. Drzewo herbaciane może dawać plony nawet przez 70 lat.
Jak wygląda proces produkcji herbaty?
Proces przetwarzania herbaty składa się z kilku podstawowych etapów. Pierwszym z nich jest więdnięcie. Zaraz po zerwaniu listków z krzewu umieszcza się je w specjalnych urządzeniach i pozostawia by zwiędły. Etap ten kończy się, gdy liście ściśnięte w dłoni nie rozsypują się, lecz zbijają w kulę. Następnie poddaje się je rozgrzewaniu i parowaniu. Proces ten różni się w zależności od gatunku herbaty, który chcemy uzyskać. Kolejny etap to zwijanie. Jest to początek fermentacji czarnej herbaty. Na końcu liście poddaje się suszeniu, które utrwala efekty wymienionych powyżej zabiegów. To nadaje niepowtarzalnego aromatu herbacie. Charakter naparu jest więc uzależniony od wielu czynników. W niektórych przypadkach liście poddaje się podgrzewaniu parą, a także prażeniu na patelniach.
Herbata – która najzdrowsza?
Biorąc pod uwagę wszystkie herbaty świata i ich proces obróbki termicznej, należy stwierdzić, że najzdrowsze herbaty to biała i zielona. Pominięcie procesu fermentacji sprawia, że zachowują one najwięcej substancji o walorach zdrowotnych. Najlepszy wyborem są herbaty liściaste. Warto jednak pić je bez dodatków (np. cukru, sztucznych słodzików). Duże znaczenie ma również sam proces parzenia herbaty. Jeśli prawidłowo zaparzymy napar, wydobędziemy z niego to, co najbardziej wartościowe. Należy przede wszystkim zwrócić uwagę na czas parzenia i temperaturę wody oraz dobrać te parametry do poszczególnych rodzajów herbat. Wodę, którą użyjemy do parzenia powiniśmy zawsze brać świeżą, najlepiej o średniej twardości. Podgrzewamy ją tylko do momentu aż zmętnieje i zacznie parować (tzw. białe wrzenie). Warto pić napar z porcelanowego naczynia. Znaczenie ma również jego kształt – powinno rozszerzać się ku górze.
Herbatę czarną powinniśmy parzyć w wodzie o temperaturze 95 stopni Celsjusza przez 2-3 minuty. Do przygotowania naparu z zielonej herbaty potrzebujemy wody o temperaturze od 60 do 85 stopni Celsjusza. Należy zaparzać liści krótko – od 1 do 3 minut. Do białej herbaty wykorzystujemy wodę o temperaturze od 75 do 85 stopni Celsjusza. Proces parzenia trwa od 2 do 5 minut. Herbata czerwona oraz oolong wymagają wody o temperaturze od 90 do 98 stopni Celsjusza, lecz proces parzenia jest niezwykle krótki – około 1,5 minuty.
Herbaty świata – Czarna potęga tradycji
Najbardziej popularnym rodzajem herbaty jest czarny napar o bogatym smaku i aromacie. To także ulubiony napój Polaków. Herbata czarna powstaje z liści poddawanych procesowi fermentacji. Zawiera teinę – związek chemiczny, który działa podobnie jak zawarta w kawie kofeina. Aktywność tej substancji utrzymuje się jednak dłużej. Wykazuje ona działanie pobudzające. Czarna herbata może również sprzyjać koncentracji oraz wspierać pracę układu trawiennego. Działa bakteriobójczo i rozgrzewająco, dlatego będzie doskonałym wsparciem procesu leczenia przeziębień i infekcji. Zawarte w niej flawonoidy pomogą utrzymać prawidłowe ciśnienie krwi i cieszyć się dobrą kondycją całego organizmu. Duże ilości garbników nadają czarnej herbacie właściwości antyoksydacyjne. W ten sposób pijąc regularnie czarną herbatę chronimy komórki naszego organizmu przed przedwczesnym starzeniem. Najbardziej popularne gatunki to Assam, Ceylon, Darjeeling i Yunnan.
Pu-erh – czerwony eliksir
Charakterystyczny korzenno-ziemisty smak oraz silny aromat sprawia, że czerwonej herbaty nie sposób pomylić z żadną inną. Ten rodzaj należy do herbat półfementowanych. W wyniku tego procesu krawędzie liści nabierają koloru purpurowego. Produkowana jest głównie w Chinach i na Tajwanie. Najbardziej znany rodzaj czerwonej herbaty to właśnie pu-erh. Wykazuje ona właściwości sprzyjające zachowaniu szczupłej sylwetki, dlatego też cenią ją osoby odchudzające się. Zawarte w niej polifenole ułatwiają trawienie i przyspieszają przemiany metaboliczne w organizmie. Systematyczne picie czerwonej herbaty może przyczynić się do zachowania prawidłowego poziomu cholesterolu oraz ciśnienia krwi. Czerwona herbata wykazuje także działanie moczopędne, słynie z właściwości antybakteryjnych, stosowana jest również jako środek na kaca. Napar z herbaty pu-erh wyróżnia się na tle innych rodzajów herbat dużą zawartością fluoru, który dba o nasze zdrowe zęby.
Herbaty świata – Zielona dawka energii
Zielona herbata, zaraz po czarnej, uchodzi za jedną z najbardziej popularnych. W przeciwieństwie do tej drugiej nie poddaje się jej procesowi fermentacji, co pozwala zachować w liściach to, co najcenniejsze dla naszego organizmu. Napar z zielonej herbaty zawiera duże ilości antyoksydantów, alkaloidy, polifenole, związki garbnikowe i mineralne. To także skarbnica witamin z grupy B, witaminy C, E i K. Regularne picie zielonej herbaty sprzyja lepszej przemianie materii, przyspiesza spalanie tkanki tłuszczowej, może przyczynić się do utrzymania prawidłowego poziomu cholesterolu oraz glukozy we krwi. Dzięki właściwościom antyoksydacyjnym zielona herbata może opóźniać proces starzenia i likwidować wolne rodniki. Napar ma wyjątkowo delikatny smak. Niektórzy unikają picia zielonej herbaty z uwagi na gorzki posmak. Jest on wynikiem nieprawidłowego procesu zaparzania. Pamiętajmy, że zielona herbata nie lubi zbyt gorącej wody.
Biała dama – najdelikatniejszy napar
Niegdyś uchodziła za napój arystokracji i ludzi bogatych. Wszystko za sprawą wyjątkowego procesu produkcji. Białą herbatę produkuje się z młodych pączków, nie do końca rozwiniętych liści, pokrytych charakterystycznym meszkiem. Liście zbiera się wyłącznie w słoneczne, bezdeszczowe dni, aby nie były mokre. Biała herbata zawiera jeszcze więcej cennych składników niż herbata zielona, ponieważ jest najmniej przetworzona. Nie poddaje się jej procesowi fermentacji. Spośród innych rodzajów herbat odznacza się wyjątkową delikatnością naparu i słodkawym smakiem. Zawiera największe ilości antyoksydantów, witamin i substancji odżywczych. Odgrywa ważną rolę w profilaktyce chorób miażdżycowych, przyczynia się do zachowania prawidłowego poziomu cholesterolu oraz ciśnienia krwi.
Herbaty świata – Matcha – następca kawy?
Matcha uznawana jest za jedną z najzdrowszych herbat świata. Do dzisiaj używana jest podczas tradycyjnej, japońskiej ceremonii picia herbaty. Są to sproszkowane liście zielonej herbaty. Podczas picia przyjmujemy nie tylko sam napar, ale również same liście. Dzięki temu w jednej filiżance herbaty matcha jest dziesięciokrotnie więcej składników odżywczych niż w zwykłej zielonej herbacie. Duże znaczenie ma tutaj również proces zbiorów oraz późniejszej produkcji. Przed przystąpieniem do zrywania liści osłania się krzewy. Ma to zapobiec działaniu promieni słonecznych i zahamować rozwój rośliny. Suszone liście mieli się na proszek, który służy do przyrządzania naparu. Matcha charakteryzuje się wysoką zawartością kofeiny. Pod tym względem jest porównywalna do kawy. Energia, jaką dostarcza organizmowi jest jednak uwalniana stopniowo. Parzy się ją tylko od 2 do 3 minut. Po tym czasie skutek będzie odwrotny. Herbata ta z pewnością przypadnie do gustu wszystkim, którzy mają problem z porannym wstawaniem i doda energii na cały dzień.
Herbata oolong – dotknij nieba
To napój o pięknej turkusowej barwie. Jest bardzo popularna w Chinach. Poddawana lekkiej fermentacji. Jest częściowo utleniona, dlatego też łączy w sobie właściwości herbaty zielonej i czarnej. Liście herbaty oolong suszy się na słońcu i praży w niskich temperaturach. Dzięki temu napar zyskuje charakterystyczny smak. Bogata w przeciwutleniacze, przyczynia się do zachowania prawidłowego poziomu cukru we krwi, dba o dobrą kondycję naszej skóry, zębów i kości. Regularnie spożywając herbatę oolong wspomagamy profilaktykę chorób miażdżycowych. Herbata oolong może również wspomagać proces odchudzania i leczenia otyłości.
Niezależnie od rodzaju herbaty, wybierajmy te liściaste. Zawierają one więcej cennych dla zdrowia składników mineralnych, witamin i garbników. Dobrej jakości herbata zawiera liście mniej więcej tej samej wielkości, pozbawiona jest pyłu i gałązek. Przechowujmy herbatę liściastą w szczelnym pojemniku szklanym lub metalowym, by na dłużej zachowała swój aromat.
