Żelazo – jakie są konsekwencje jego niedoboru i gdzie powinniśmy go szukać?

Żelazo to jeden z tych pierwiastków, którego nie może zabraknąć w organizmie człowieka. Jego niedobór może stanowić przyczynę poważnych konsekwencji dla zdrowia, w tym anemii. Dlatego też, w poniższym artykule przygotowaliśmy dla Ciebie garść najważniejszych informacji na temat żelaza, dzięki którym dowiesz się nie tylko jakie zagrożenia mogą wyniknąć z jego niewłaściwego dowozu, ale również jak sprawić, aby w naszej codziennej diecie nie zabrakło niniejszego pierwiastka.

Z tego artykułu dowiesz się:

  • Za co odpowiada żelazo w naszym organizmie;
  • Jakie mogą być objawy i konsekwencje niedoboru żelaza w naszym organizmie;
  • Jak zbadać poziom żelaza w naszym organizmie;
  • W jakich produktach znajdziemy najwięcej żelaza.

Za co odpowiada żelazo w naszym organizmie?

Żelazo to składnik mineralny, który jest niezbędny dla zachowania dobrego zdrowia oraz samopoczucia człowieka. W naszym organizmie występuje w ilości około 4-5 gramów, jednak nie jest ono przez nas produkowane, dlatego też w odpowiednich ilościach powinno być dostarczane wraz z pożywieniem. Żelazo stanowi składnik m.in. hemoglobiny (obecnej w czerwonych krwinkach) oraz mioglobiny (znajdującej się w tkance mięśniowej). Niniejszy składnik mineralny odpowiedzialny jest za szereg istotnych funkcji w naszych organizmie, wśród nich możemy wyróżnić:

  • Transport tlenu do tkanek;
  • Udział w procesie tworzenia czerwonych krwinek;
  • Udział w detoksykacji szkodliwych substancji znajdujących się w wątrobie;
  • Wspomożenie układu odpornościowego w walce ze szkodliwymi wirusami oraz bakteriami;
  • Wspomożenie prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego.

Jakie mogą być objawy i konsekwencje niedoboru żelaza w naszym organizmie?

Obecnie szacuje się, iż prawie 1/3 ludzkiej populacji może zmagać się z niedoborem żelaza. I chociaż jego krótkotrwały niedobór (np. związany z wystąpieniem obfitej miesiączki) wywołuje jedynie pojedyncze objawy m.in. osłabienie, zawroty głowy, długotrwały, niski dowóz niniejszego pierwiastka może doprowadzić do rozwoju anemii zagrażającej naszemu życiu.

Wśród najpowszechniejszych objawów związanych z niedoborem żelaza możemy wyróżnić:

  • Ogólne osłabienie organizmu;
  • Obniżenie nastroju;
  • Zaburzenia rytmu serca (odczuwane jako kołatania serca);
  • Widoczną bladość powłok skórnych oraz zasinienie powiek;
  • Skłonność do powstawania siniaków;
  • Częste (nieuzasadnione) krwawienia z nosa;
  • Widoczne i bolesne owrzodzenia pojawiające się w obrębie jamy ustnej oraz języka.

Niemniej jednak, również zbyt wysoki dowóz żelaza może doprowadzić do nieprawidłowości w funkcjonowaniu ludzkiego organizmu. Tutaj szczególną uwagę należy zwrócić na powszechnie dostępne suplementy diety, które w połączeniu z dietą mogą doprowadzić do wywołania zjawiska nadmiaru żelaza w naszym organizmie. Wśród najpowszechniejszych objawów związanych z niniejszym zaburzeniem możemy wyróżnić:

  • Częste zaparcia oraz widoczne wzdęcia brzucha;
  • Marskość wątroby;
  • Wywołanie objawów cukrzycy;
  • Widoczne przyciemnienie koloru skóry;
  • Kardiomiopatię (grupa chorób serca prowadzących do jego dysfunkcji);
  • Zaburzenia depresyjne;
  • Zaburzenia w funkcjonowaniu układu hormonalnego;
  • Zwiększone ryzyko wystąpienia osteoporozy.

Jak zbadać poziom żelaza w naszym organizmie?

Poziom żelaza w naszym organizmie możemy zbadać dzięki standardowemu badaniu krwi. W tym celu należy zgłosić się do lekarza pierwszego kontaktu, który po wysłuchaniu naszych obaw i przeanalizowaniu objawów, wystawi stosowne skierowanie. Badanie poziomu żelaza można również wykonać bez skierowania w większości laboratoriów za opłatą w wysokości około 10,00 zł.

W jakich produktach znajdziemy najwięcej żelaza?

Zanim sięgniemy po popularne suplementy diety, warto abyśmy poszukali żelaza w otaczającej nas żywności. W poniższej tabeli przedstawione zostały najcenniejsze źródła pokarmowe niniejszego pierwiastka.

GRUPA PRODUKTÓW NAZWA SKŁADNIKA / ZAWARTOŚĆ ŻELAZA W 100G
Produkty mięsne Wątroba wieprzowa: 18,7

Wątróbka kurczaka: 9,5

Wątroba cielęca: 7,9

Ryby Sardynki w pomidorach: 2,9

Sardynka świeża: 1,4

Makrela świeża: 1,0

Łosoś świeży: 1,0

Produkty zbożowe Otręby pszenne: 14,9

Płatki kukurydziane: 11,9

Kasza jaglana:4,8

Nasiona i orzechy Pestki dyni: 15,0

Kakao: 10,7

Pistacje: 6,7

Mleko i przetwory mleczne Żółtko jaja kurzego: 7,2

Mleko pełne w proszku: 0,9

Ser tłusty typu gouda: 0,7

Owoce Morele suszone: 3,6

Figi suszone: 3,3

Rodzynki: 2,3

Warzywa Soja (suche nasiona): 8,9

Fasola biała (suche nasiona): 6,9

Soczewica czerwona (suche nasiona): 5,8

Świeże liście pietruszki: 5,3

UWAGA! Za ułatwienie wchłaniania żelaza odpowiedzialna jest witamina C. Niemniej jednak, trudności w przyswajaniu niniejszego pierwiastka mogą przysparzać wapń oraz fosfor.

Podsumowanie

Żelazo to jeden z najważniejszych pierwiastków w naszym organizmie, odpowiedzialny między innymi za transport tlenu do tkanek ciała. Dlatego też, tak ważne jest wprowadzenie do swojej diety produktów, które stanowią bogate źródło niniejszego składnika odżywczego. Zanim jednak przystąpisz do wzbogacenia swojej diety w żelazo, upewnij się, że Twój organizm tego potrzebuje.

Jeśli chcesz poznać więcej praktycznych porad z zakresu dietetyki, bądź na bieżąco z portalem kacikzdrowia.pl i zapisz się na newsletter.