Astma to jedna z najpowszechniejszych chorób przewlekłych dotykających dróg oddechowych. Pojawiać się może zarówno u dzieci, jak i u dorosłych. Wpływają na nią różne czynniki związane z reakcjami alergicznymi i stanem zapalnym w organizmie. W zależności od nasilenia, astma może stanowić jedynie drobną dolegliwość, z którą łatwo sobie poradzić lub też zdecydowanie poważniejsze i utrudniające funkcjonowanie schorzenie.
- Jak powstaje astma
- Objawy astmy
- Czynniki wpływające na zaostrzenie astmy
- Leczenie astmy
Jak powstaje astma?
Astma to przewlekłe zapalenie dróg oddechowych. Wyróżnia się astmę pochodzenie alergicznego oraz astmę niealergiczną. Pierwsza z nich najczęściej objawia się już u dzieci. Symptomy drugiej mogą wystąpić po raz pierwszy nawet w wieku dorosłym.
Astma alergiczna wynika z nadwrażliwości układu immunologicznego na pewne alergeny wdychane do płuc. Bardzo często dzieci dotknięte tą chorobą wykazują nadwrażliwość także na inne alergeny. Mogą pojawiać się u nich objawy takie jak wysypka, świąd, katar czy zaczerwienienia. Charakterystyczne dla tego rodzaju astmy jest występowanie podwyższonego poziomu przeciwciał IgE w surowicy krwi. Jest to składnik wskazujący na toczącą się w organizmie reakcję alergiczną.
Astma niealergiczna jest schorzeniem, którego przyczyny nie są do końca poznane. Wskazuje się na możliwe powiązania z infekcjami wirusowymi i bakteryjnymi, a także skłonności genetyczne. Mimo występujących charakterystycznych objawów, nie pojawia się tutaj podwyższony poziom przeciwciał IgE.
Przebieg obu rodzajów astmy opiera się o takie same mechanizmy. Często astma wieku dorosłego ma ostrzejszy przebieg, ale nie jest to reguła. Głównymi procesami w tej chorobie są nadmierny skurcz oskrzeli, obrzęk w drogach oddechowych oraz nadprodukcja nieprawidłowego śluzu w drogach oddechowych.
Objawy astmy
Niezależnie od przyczyny i rodzaju, astma cechuje się podobnymi objawami. Należą do nich przede wszystkim:
- Napadowa duszność
- Świszczący oddech
- Napadowy suchy kaszel
- Współistnienie objawów alergicznych w przypadku astmy alergicznej – najczęściej katar
W przypadku astmy ważny jest napadowy, nieciągły charakter objawów. Zaostrzenia choroby mogą trwać kilka minut, godzin lub dni. Ustępują samoistnie lub dopiero po podaniu odpowiednich leków. Nasilenia często występują podczas wysiłku fizycznego i cechują się głównie utrudnieniem wydechowym. To właśnie częstość ich występowania decyduje o wdrożeniu odpowiedniego leczenia.
Astma – czynniki wpływające na zaostrzenie choroby
Napady astmy mogą wywołać alergeny, czynniki pokarmowe, niektóre leki oraz zanieczyszczenia powietrza. Niekorzystnie wpływają również infekcje dróg oddechowych (szczególnie wirusowe), wysiłek fizyczny oraz silne emocje.
W terapii astmy niezwykle ważne jest regularne przyjmowanie leków. Choroba ma charakter przewlekły, dlatego stosowanie zalecanych preparatów dopiero w przypadku pojawienia się objawów może nie być skuteczne i prowadzić do zaostrzeń dolegliwości.
Astma i przebieg jej leczenia
Astma jest chorobą przewlekłą, co oznacza, że nie można jej całkowicie wyleczyć. Często jednak, szczególnie przy wczesnym wykryciu dolegliwości u dzieci, można znacznie złagodzić jej przebieg i niemal wyeliminować objawy.
Wszelkie budzące niepokój dolegliwości należy zgłosić do lekarza. Dopiero po dokładnych badaniach możliwe będzie zastosowanie odpowiedniej terapii, dopasowanej do pacjenta. Obecnie wyróżnia się 5 stopni leczenia astmy. Stopień 1 charakteryzuje schorzenie o najlżejszych objawach, w których napadowe dolegliwości pojawiają się maksymalnie 2 razy na tydzień, nie występują w nocy i nie utrudniają codziennego funkcjonowania. Stopień 5 dotyczy najcięższych przypadków astmy.
W przypadku lekkiej astmy możliwa jest terapia jedynie lekami przyjmowanymi doraźnie, jako środek skuteczny przy pojawieniu się dolegliwości. Są to często spotykane, niewielkie inhalatory z preparatami wziewnymi. Przy bardziej zaostrzonych stadiach choroby konieczne może być regularne przyjmowanie leków glikokortykosteroidowych, które zmniejszają nadreaktywność oskrzeli.
Właściwe leczenie astmy jest niezwykle ważne nie tylko ze względu na poprawę komfortu życia, ale również ze względu na fakt, że niekontrolowana choroba może prowadzić do trwałych zmian w drogach oddechowych. Chociaż jest to schorzenie przewlekłe, postępujące powoli i przez długi czas odwracalne, może dojść do momentu, kiedy nadmierny skurcz oskrzeli zostanie utrwalony, co znacznie obniży zdolności oddechowe chorego.
Bibliografia
https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.3.7. [dostęp: 10.12.2020r.].
https://www.mp.pl/pacjent/astma/wszystkooastmie/cowartowiedziec/45791,co-to-jest-astma [dostęp: 10.12.2020r.].
