Białko uważane jest za najważniejszy z makroskładników ze względu na rolę jaką pełni w organizmie, ale nie o białko tutaj chodzi najbardziej, a o aminokwasy, które to białko budują. Więcej informacji na temat białka w diecie wegańskiej i wegetariańskiej znajdziesz w poniższym artykule.
Z tego artykułu dowiesz się:
- jak zbudowane są białka
- czy białko roślinne może być pełnowartościowe
- jak dostarczyć białka w diecie bezmięsnej
Czym dokładnie jest białko?
W skład białek wchodzi 20 aminokwasów, które łączą się ze sobą w różnych sekwencjach. Wśród aminokwasów jest 9, które nasze ciało nie jest w stanie wyprodukować, stąd też musimy je pobrać z pożywienia, pozostałe aminokwasy mogą być wytworzone w organizmie. Po zjedzeniu białka ciało rozkłada je do puli aminokwasów. W momencie, gdy organizm potrzebuje konkretnego typu białka, na nowo gromadzi i wiąże wszystkie potrzebne do jego skonstruowania aminokwasy.
Wiele osób zadaje sobie pytanie: “Skąd czerpać białko na diecie wegańskiej?” Z tego samego powodu nie podejmuje diety wegetariańskiej w obawie przed niedostatecznym zapewnieniem podaży białka. Stwierdzenie, że jedynym źródłem białka jest mięso i produkty odzwierzęce, to mit!!!
Białko roślinne – tak czy nie?
Sporo mówi się o tym, że białko roślinne nie jest pełnowartościowe, a tylko produkty zwierzęce są dobrym źródłem białka i osoby, które rezygnują z mięsa są narażone na jego niedobory, nie jest to jednak do końca prawda.
Powoli odchodzi się od tej histerii białkowej, coraz bardziej doceniając produkty roślinne jako dobre i wartościowe źródło aminokwasów. Produkty roślinne – zboża, rośliny strączkowe – zawierają białko mniej skoncentrowane, mają jednocześnie dużo witamin, błonnika i składników mineralnych oraz zdrowych kwasów tłuszczowych. W oparciu o odpowiednio zbilansowaną dietę wegetariańską bardzo trudno jest doprowadzić do niedoborów białka.
Za źródło pełnowartościowego białka uważa się te produkty, które zawierają wszystkie aminokwasy egzogenne. Poza soją (którą zaleca się spożywać dwa razy w tygodniu) dobry skład aminokwasowy zawierają rośliny strączkowe, zboża czy nasiona, w tym pestki dyni i słonecznika. Wystarczy więc spożywać jednocześnie lub w ciągu dnia produkty zbożowe, strączki, nasiona i otręby, bo każde z nich uzupełnia się wzajemnie. Różnorodna dieta wege dostarcza organizmowi optymalnej ilości białka, węglowodanów i tłuszczy. Ciekawostką może być fakt, że mięso znajduje się dopiero na trzecim miejscu na liście produktów z ilością pełnowartościowego białka, bo nie zawiera tryptofanu, waliny i metioniny.
Co więcej razem z mięsem, dostarczamy do naszego organizmu, tłuszcz nasycony i cholesterol, który w nadmiarze wpływa na rozwój chorób układu sercowo-naczyniowego.
W jakich produktach występuje białko?
Wraz z ograniczeniem mięsa i wędlin pojawia się pytanie o to, gdzie w codziennym jadłospisie szukać białka. Warto tutaj sięgnąć po pasty kanapkowe na bazie roślin strączkowych z dodatkiem różnych nasion i pestek. Obecnie rynek produktów wege bardzo szybko rośnie i pojawiają się różne pasty warzywne o wyszukanych smakach, a każdy najbardziej wybredny smakosz wybierze coś dla siebie. Zaletą takiej pasty warzywnej jest szybkość jej użycia i szeroki wachlarz zastosowania, bo oprócz smarowidła na kanapki, sprawdzi się również jako humus do marchewek czy selera na domowej imprezie, a z niewielkim dodatkiem wody lub oliwy jako sos do kaszy czy też makaronu. Przejście na weganizm lub wegetarianizm wcale nie oznacza nudy w kuchni.
Podsumowując, ograniczenie lub wykluczenie mięsa jest nie tylko krokiem do zdrowia, ale również ważnym sposobem na przeciwstawieniu się niszczeniu środowiska naturalnego.
Dieta bezmięsna staje się dietą zdrowia i sprzyja całemu Światu, a jak to powiedział A. Einstein: “wegetariański sposób życia, przez swoje czyste, fizyczne oddziaływanie na ludzkie zachowanie, może wpłynąć na ludzkość w najbardziej dobroczynny sposób”.
Powinniśmy również chcieć odkrywać wegetarianizm i jego smaki, bo przejście na dietę wege nie oznacza jedzenia codziennie sałaty, ani też placków ziemniaczanych czy klusek z sosem pomidorowym.
Jeśli chcesz poznać więcej praktycznych porad z zakresu dietetyki, bądź na bieżąco z portalem kacikzdrowia.pl i zapisz się na newsletter.