Sezon na dynie właśnie się rozpoczyna. To nie tylko materiał na halloweenowy lampion i przepiękną, jesienną dekorację Twojego wnętrza, ale przede wszystkim niedoceniane warzywo, które ma mnóstwo wartości odżywczych! Dynia jest prawdziwą skarbnicą podstawowych witamin i minerałów, a przy tym ma niewiele kalorii i jest lekkostrawna. Świeże pestki dyni mogą również pomóc w walce z pasożytami, a pozyskiwany z nich olej wzmocni kondycję skóry, włosów i paznokci. Nie bez przyczyny dynia wykorzystywana jest powszechnie w kosmetyce. Sprawdź, dlaczego jest tak zdrowa i dowiedz się, w jaki sposób wykorzystać ją nie tylko w kuchni.
- Warzywo? A może jednak owoc?
- Jak wybrać odpowiednią dynię?
- Jak przechowywać?
- Właściwości prozdrowotne
- Zastosowanie dyni w kuchni
- Zastosowanie dyni w kosmetyce
Warzywo? A może jednak owoc?
Dynia, tak samo, jak melon i ogórek, zalicza się do warzyw z rodziny dyniowatych. Jest warzywem sezonowym, kojarzonym zazwyczaj z okresem jesiennym. Posiada wiele cennych wartości odżywczych, które zostały zauważone już przez meksykańskich Indian. Wykorzystywali oni dynię w medycynie naturalnej, a także w kuchni do przygotowywania tradycyjnych posiłków, których receptury przekazywane były z pokolenia na pokolenie. Dzisiaj największa ilość dyni, która trafia na nasze stoły, pochodzi ze Stanów Zjednoczonych. Tam też jest ona symbolem Halloween i stanowi materiał do przygotowania lampionów i innych upiornych dekoracji. Wyróżnia się kilka rodzajów dyni. Niektóre mają wyłącznie walory dekoracyjne, inne stanowią wyśmienity przysmak. Oprócz tradycyjnych pomarańczowych dyń można spotkać również gatunki, których skórka przybiera białą, czerwoną, a nawet niebieskawą barwę.
Jak wybrać odpowiednią dynię?
Przy wyborze dyni zwróć uwagę na jej skórkę. Powinna być gładka i jędrna. Chropowate miejsca nie wróżą nic dobrego. To oznacza, że dynia będzie wewnątrz włóknista. Całe warzywo powinno być twarde. Miękkie miejsca mogą oznaczać, że dynia jest jeszcze niedojrzała albo zawiera w sobie dużo wody. Plamy różniące się kolorem mogą świadczyć, że dynia zaczyna się psuć od środka. Pamiętajmy również, że waga tego warzywa będzie stosunkowo duża w porównaniu do objętości. Zwróćmy również uwagę na wybarwienie skórki. Im bardziej pomarańczowa dynia, tym lepsza. Do najbardziej popularnych, jadalnych gatunków zalicza się dynię makaronową. Odznacza się ona wydłużonym kształtem i żółtawo-zielonym kolorem skórki. Jej miąższ rozdziela się pod wpływem obróbki termicznej na charakterystyczne nitki. Stąd jej nazwa. Ta odmiana sprawdzi się idealnie do dań obiadowych jako zdrowszy zamiennik makaronu. Innym, popularnym rodzaje dyni jest dynia Hokkaido. Można rozpoznać ją po ciemnopomarańczowym kolorze. Jest stosunkowo niewielka, ponieważ osiąga wagę od kilograma do dwóch. Nie trzeba jej obierać. Nadaje się do spożycia razem ze skórką, która staje się miękka pod wypływem wysokiej temperatury. Ta odmiana będzie idealna do duszenia i smażenia. Ma lekko orzechowy posmak. Będzie wyśmienitym dodatkiem do zupy oraz domowych past do smarowania pieczywa. Jednym z popularniejszych gatunków dyni jest także dynia piżmowa. Nie sposób pomylić jej z żadną inną, ponieważ przybiera charakterystyczny, gruszkowaty kształt i ma jasną skórkę. Jest bardzo uniwersalna. Przygotujemy z jej dodatkiem purée, zupę oraz pyszne frytki. Nadaje się również do faszerowania.
Jak przechowywać?
Dynia powinna być przechowywana w chłodnym i przewiewnym miejscu. Możemy trzymać ją na balkonie w okresie jesiennym (ewentualnie w lodówce, ale nie lubi zbyt niskich temperatur). Najlepiej znosi warunki, w których panuje temperatura ok. 15 stopni Celsjusza. Wówczas może przetrwać nawet 6 miesięcy. Dynia to warzywo, które nadaje się do mrożenia. Warto już teraz zrobić zapasy na zimę. Wystarczy obraną i pokrojoną w kawałki dynię zapakować luźno w foliowe woreczki i włożyć do zamrażarki. W ten sposób wydłużymy jej świeżość nawet o kilka miesięcy.
Właściwości prozdrowotne
Dynia stanowi źródło wielu cennych dla zdrowia składników odżywczych. W jej soczyście pomarańczowym wnętrzu znajdziemy m.in. potas, wapń, fosfor, magnez, cynk i żelazo. Odznacza się również wysoką zawartością karotenów o właściwościach przeciwutleniających. Im ciemniejsza barwa tego warzywa, tym jest ich więcej. Dynia zawiera niewielkie ilości tłuszczu i białka. Dostarcza naszemu organizmowi głównie węglowodanów. Jest niskokaloryczna. W 100 gramach znajduje się zaledwie 30 kalorii. To także cenne źródło błonnika pokarmowego, który jest odpowiedzialny za utrzymanie prawidłowej przemiany materii. Pestki dyni to świetna przekąska do podgryzania między posiłkami. Są bogactwem nienasyconych kwasów tłuszczowych i fitosteroli. Mogą okazać się pomocne w niwelowaniu mdłości u osób cierpiących na chorobę lokomocyjną oraz u kobiet w ciąży. Otoczka znajdująca się na pestkach pełni dodatkową funkcję. Przypisuje się jej właściwości wspomagające leczenie przeciwpasożytnicze. Dynia jest również źródłem wielu witamin niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu (głównie A, E, C, K i witamin z grupy B). W związku z powyższym zaleca się spożywanie tego warzywa głównie osobom cierpiącym na nawracające zaparcia i walczącym ze zbyt wysokim poziomem cholesterolu. Z uwagi na działanie moczopędne, sok z dyni może być stosowany pomocniczo u osób zmagającym się z różnego rodzaju schorzeniami nerek. Nasiona dyni, z uwagi na zawartość cynku, docenią zwłaszcza panowie. Pierwiastek ten może działać korzystnie w profilaktyce chorób prostaty. Warzywo to docenią także osoby z wrażliwym układem pokarmowym. Dynia jest lekkostrawna i bardzo uniwersalna. Możemy posłużyć do przygotowania obiadu, kolacji, a nawet pysznego deseru. Co prawda dynia zawiera substancje, która może wspomagać pracę trzustki i regulować poziom insuliny, ale ma dość wysoki indeks glikemiczny (IG 75). Nie zaleca się więc spożywania dyni przez osoby chore na cukrzycę.
Zastosowanie dyni w kuchni
Dynia to niezwykle uniwersalne warzywo, które świetnie komponuje się z wieloma produktami spożywczymi. Będzie przydatna do przygotowania zarówno śniadania, obiadu, kolacji, jak i deseru. Urozmaici spożywane na co dzień posiłki. Warto wykorzystać sezon jesienny, kiedy jest powszechnie dostępna w sklepach. Z dyni ugotujesz pyszną i pożywną zupę zarówno w wersji słodkiej, jak i wytrawnej. Stanowi również popularny składnik wszelkiego rodzaju gulaszy. To także świetny materiał na domowe placuszki, kluski, tarty i naleśniki. Dynia może być bazą do przygotowania wybornych deserów: lodów, ciast, ciasteczek, a nawet marmolady! To warzywo możesz śmiało łączyć z owocami morza, wieprzowina, serami kozimi i owczymi oraz grzybami. Rewelacyjnie smakuje z dodatkiem cynamonu, gałki muszkatołowej, ostrej papryczki i imbiru. Te przyprawy pozwolą Ci przygotować m.in. pyszny napój, który rozgrzeje w jesienno-zimowe wieczory. Kawa z dynią? Tak, to możliwe! Przekonaj się, że to doskonałe połączenie. Wystarczy przygotować purée z ugotowanej dyni, zaparzyć kawę i dodać spienione mleko skondensowane. Gęsty, pożywny napój możesz wzbogacić syropem klonowym, bitą śmietaną i wiórkami czekoladowymi. Jak widzisz, jest wiele możliwości wykorzystania dyni w kuchni. A to nie wszystko! Dynia zadba również o Twoją skórę, włosy i paznokcie.
Zastosowanie dyni w kosmetyce
Ze względu na swoje właściwości prozdrowotne dynia wykorzystywana jest również w kosmetyce. Wyciągi oraz olej z pestek dyni stanowi popularny składnik kremów do twarzy, maseczek, peelingów, żeli pod prysznic oraz balsamów. Miąższ dyni wykazuje właściwości delikatnie złuszczające martwy naskórek. Olej pozyskiwany z pestek odznacza się natomiast właściwościami nawilżającymi, natłuszczającymi i odżywiającymi skórę. Dodatkowo działa kojąco i pomocniczo w procesach naprawczych. Kosmetyki z dodatkiem dyni zalecane do zwłaszcza do cery dojrzałej, odwodnionej oraz osobom posiadającym suchą i wrażliwą skórę. Olej z pestek dyni znalazł również zastosowanie w walce z cellulitem i rozstępami. W połączeniu z olejem słonecznikowym wykorzystywany jest do masaży w gabinetach kosmetycznych. Dyniowe kosmetyki możesz przygotować z łatwością w domowym zaciszu. Przykładem może być maseczka oczyszczająca do twarzy i szyi. Do jej wykonania potrzebujesz ½ szklanki rozgniecionego miąższy z dyni oraz ½ szklanki jogurtu naturalnego. Po połączeniu składników należy odczekać około dwie godziny, a następnie nałożyć maskę na twarz na 20 minut i dokładnie spłukać pozostałości. Doskonałym pomysłem jest przygotowanie dyniowego balsamu do ust, który zabezpieczy je przed szkodliwymi jesiennymi i zimowymi warunkami atmosferycznymi. Wystarczy zmieszać 2 łyżki oleju kokosowego, łyżę miodu i łyżkę brązowego cukru z łyżką miąższu dyni. Mieszankę zamykamy w szklanym, szczelnym pojemniczku i w razie potrzeby nakładamy na spierzchnięte wargi. Dobra wiadomość dla łasuchów jest taka, że balsam nadaje się do jedzenia. Dynia jest bogata w minerały, wodę oraz witaminę A i E, dlatego doskonale nawilża, wygładza skórę i zapobiega przesuszaniu. Wspomaga również walkę z wolnymi rodnikami. Olej z pestek dyni dba również o dobrą kondycję włosów. Wzmacnia cebulki, zapobiega rozdwajaniu końcówek, sprawia, że włosy stają się lśniące. Warto dodać kilka kropli oleju z pestek dyni do ostatniego płukania włosów lub przygotować domową płukankę. Do tego celu potrzebna będzie skórka dyni pokrojona w kostkę. Wystarczy zalać ją chłodną wodą w proporcji 1:3, odstawić na trzy godziny, a następnie gotować przez około 40 minut. Całą miksturę studzimy, przecedzamy i płukanka gotowa.
Dynia to lekkostrawne i niskokaloryczne warzywo, które może być bazą do przygotowania wielu smacznych posiłków. Jest również symbolem jesieni z uwagi na swoje walory ozdobne. Posiada szereg składników (witamin i minerałów), które wykazują pozytywny wpływ na nasze zdrowie. Stosowana zewnętrzne, zadba o prawidłową kondycję naszej skóry i włosów. Natomiast spożywana regularnie pod wieloma postaciami, wzmocni nasz układ odpornościowy i zadba o prawidłową przemianę materii. Warto sięgać po nią jak najczęściej.
