Guarana to egzotyczna roślina naturalnie występująca w dorzeczu Amazonii. Znana i wykorzystywana jest już od setek lat, dawniej jako element medycyny naturalnej, a obecnie jako składnik niektórych leków lub suplementów. Chociaż nadal rzadko się o niej słyszy jako o samodzielnym suplemencie, pojawia się w składach wielu napojów energetycznych, batonach dla sportowców oraz „spalaczach tłuszczu”. Czy guarana faktycznie jest skuteczna? A jeśli tak, to czemu zawdzięcza swoje potencjalne właściwości? I czy jej stosowanie jest bezpieczne? Odpowiedzi na te i wiele innych pytań znaleźć można w dalszej części artykułu.
Z tego artykułu dowiesz się:
- czym jest guarana i skąd pochodzi,
- jakie substancje aktywne znajdują się w ziarnach guarany,
- jakie właściwości wyróżniają tę roślinę,
- czy guarana wspomaga odchudzanie,
- czy jej stosowanie jest bezpieczne dla zdrowia,
- kto powinien unikać guarany,
- jak często można sięgać po guaranę.
Guarana – niewielkie „kawopodobne” ziarenka z samego serca Amazonii
Guarana naturalnie występuje na terenie dzisiejszej Brazylii. Jej nazwa pochodzi od jednego z plemion Indian z tamtejszych terenów – Guaran. Jest to roślina zielna, płożąca się lub pnąca. W medycynie oraz do celów kulinarnych wykorzystywane są nasiona tej rośliny. Są to niewielkie, ciemnobrązowe ziarna z wyglądu przypominające nieco ziarna kawy. Cechują się charakterystycznym kwaśno-gorzkim smakiem. Sporządza się z nich napar o właściwościach pobudzających i poprawiających pamięć oraz koncentrację.
Co odpowiada za wyjątkowe właściwości guarany?
Jedną z głównych substancji czynnych w nasionach guarany jest guaranina. Jest to związek o właściwościach podobnych do kofeiny. Działa pobudzająco na układ nerwowy, podnosi ciśnienie krwi oraz libido. Dodatkowo guarana zawiera duże ilości substancji antyoksydacyjnych. Ich pozytywne działanie na organizm przy regularnej suplementacji nie zostało do tej pory jednoznacznie potwierdzone, jednak podejrzewa się, że mogą one redukować stres oksydacyjny w zdrowych komórkach ciała.
Warto zaznaczyć, że guarana zawiera znacznie więcej substancji pobudzających niż kawa czy herbata. Szacuje się, że można znaleźć w niej nawet 6-8% kofeiny, podczas gdy w ziarnach kawowca jest jej zaledwie 3-4%.
Guarana – właściwości i wpływ na zdrowie
Napary z guarany cenione są głównie ze względu na działanie pobudzające. Wpływają one korzystnie na poziom koncentracji. Ułatwiają skupienie oraz zapamiętywanie. Często wybierane są również przez sportowców, w celu wyeliminowanie znużenia i zmęczenia. Substancje aktywne zawarte w guaranie charakteryzują się nieco innym mechanizmem działania niż tradycyjna kawa. Uwalniane są w organizmie wolniej, dzięki czemu efekty spożycia naparu utrzymują się około 6-8 godzin.
Napary z guarany mogą wykazywać również właściwości antyoksydacyjne. Regularne spożywanie tej naturalnej substancji może wpłynąć na zmniejszenie ryzyka zawałów oraz udarów.
Guarana uważana jest również za naturalny środek ułatwiający spalanie tkanki tłuszczowej. Rzeczywiście istnieją badania sugerujące, że substancje zawarte w nasionach mogą hamować lipogenezę oraz ułatwiać redukcję masy ciała. Jak do tej pory nie udało się poznać dokładnych mechanizmów tych potencjalnych właściwości guarany. Uważa się jednak, że może mieć to związek ze spowalnianiem opróżniania żołądkowego, hamowaniem apetytu, a nawet modulacją na poziomie RNA w adipocytach, czyli komórkach tkanki tłuszczowej.
Czy guarana jest bezpieczna dla zdrowia?
Guarana jest stosunkowo nową substancją wśród składników suplementów i żywności funkcjonalnej. Mechanizmy jej działania na organizm nie zostały jeszcze dokładnie poznane i opisane. Z tego powodu jak na razie trudno określić zalecane dawki oraz ilości, które umożliwią zaobserwowanie potencjalnych pozytywnych efektów działania tej substancji. Niemniej jednak guarana od setek lat ceniona jest wśród miejscowej ludności terenów Amazonii, jako środek dodający energię, wzmacniający, a nawet przeciwbólowy. Z pewnością warto zwrócić uwagę na ten produkt, ale należy jednocześnie pamiętać o zachowaniu rozsądku i rozwagi w jego suplementacji. Zawsze należy dokładnie sprawdzać składy wyrobów oraz decydować się jedynie na produkty zaufanych marek z odpowiednimi certyfikatami.
Kto nie powinien spożywać guarany?
Guarana z pewnością nie jest produktem wskazanym dla dzieci oraz kobiet w ciąży ze względu na wysoką zawartość substancji psychoaktywnych. Unikać jej powinny osoby z problemami z układem krążenia, sercem oraz nadciśnieniem. Silnym przeciwwskazaniem jest również bezsenność. Do możliwych powikłań, które wskazują na konieczność rezygnacji z suplementacji są bóle głowy, zaparcia, wzrost ciśnienia tętniczego, problemy ze snem oraz uczucie kołatania serca.
Większość przeciwwskazań oraz możliwych skutków ubocznych stosowania guarany jest taka sama jak dla kawy oraz innych substancji o wysokiej zawartości kofeiny.
Jak często można spożywać guaranę?
Jeśli decydujemy się na suplementy z guaraną w formie kapsułek powinniśmy bezwzględnie przestrzegać zaleceń zawartych w ulotce lub na opakowaniu produktu. W świetle obecnej wiedzy wskazana dzienna dawka to 50-75mg tej substancji. Jeśli natomiast samodzielnie sporządzamy napar ze sproszkowanej guarany, wystarczająca powinna być porcja 1-2 łyżeczek dziennie. Ze względu na długotrwałe działanie guarany, warto spożywać ją w godzinach przedpołudniowych.
