Huśtawki nastrojów – czy to choroba psychiczna?

Huśtawki nastrojów to przypadłość, która najczęściej dotyka kobiet. Przeważnie jest to związane ze zmianami hormonalnymi jakie zachodzą w trakcie tzw. zespołu napięcia przedmiesiączkowego, w okresie dojrzewania i w czasie menopauzy. Jeśli jednak wahania nastrojów pojawiają się zbyt często, mogą być przyczyną poważnych chorób i wymagać interwencji lekarskiej. Zasięgnięcie porady psychologa lub psychiatry nie jest niczym wstydliwym. To specjaliści, którzy pomogą nam odzyskać równowagę i znowu żyć pełnią życia. Poznaj przyczyny zmienności nastrojów i sprawdź, kiedy warto udać się do specjalisty.

  1. Czym są huśtawki emocjonalne?
  2. Zmienność nastrojów, a zmiany w mózgu
  3. Hormonalne zawirowania
  4. Leki i przedłużający się stres jako czynniki niebezpieczne dla naszego samopoczucia
  5. Choroby psychiczne
  6. Jak sobie radzić z emocjonalną huśtawką?
Zmienność nastrojów, a zmiany w mózgu

Czym są huśtawki emocjonalne?

Doświadczył ich prawdopodobnie każdy z nas. Drażliwość, nadmierna wrażliwość, nasilone uczucie smutku lub nieznanego napięcia. Wszystko to pojawia się bez wyraźnej przyczyny zewnętrznej. Towarzyszą temu również nagłe napady gniewu lub płaczu. Takie zachowania zazwyczaj przypisywane są kobietą, ale zdarzają się również u mężczyzn. Nie zawsze przyczyną takiego stanu są hormony. Czasami wystarczy zmiana stylu życia, by pozbyć się huśtawek emocjonalnych. Niekiedy jednak  poprzez zmienność nastrojów nasz organizm manifestuje, że dzieje się coś złego. Może to być przyczyna rozwijającej się poważnej choroby o podłożu psychologicznym.

Zmienność nastrojów, a zmiany w mózgu

Z pozoru błahy problem może niekiedy być przyczyna poważnej choroby. Zmienność nastrojów może być wynikiem braku równowagi chemicznej w mózgu. Za nasze dobre samopoczucie odpowiada przede wszystkim hormon „szczęścia”, czyli dopamina i serotonina. Jeśli pojawiają się zaburzenia ich produkcji, nasz nastrój ulega zmianie. Stajemy się smutni, przygnębieni, bardziej wrażliwi. Częściej pojawiają się strach, łzy i gniew. Takie depresyjne stany powinny skłonić nas do wizyty u specjalisty. W pierwszej kolejności warto zgłosić się do endokrynologa i wykonać badanie, które określi poziom hormonów. Huśtawki nastrojów u osób starszych mogą także wiązać się ze zmianami w mózgu, a mianowicie z procesem demencji. To choroba nazywana również otępieniem starczym, która wiąże się ze spadkiem niemalże wszystkich funkcji poznawczych. Osoba chora oprócz tego, że ma ograniczone zdolności myślenia, szybciej ulega wahaniom nastrojów i nie jest w stanie wyrażać niektórych uczuć. Odpowiednio dobra leki i wsparcie osób bliskich są w stanie złagodzić objawy demencji. Rzadziej zmienność nastrojów jest następstwem urazu głowy lub objawem rozwijającego się guza mózgu w obrębie płata czołowego. Wówczas jedynym ratunkiem okazuje się zabieg operacyjny.

Hormonalne zawirowania

Hormonalne zawirowania

To najczęstsza przyczyna huśtawek emocjonalnych. Przeważnie dotyka ona młodzieży w okresie dojrzewania oraz kobiet cierpiących na zespół napięcia przedmiesiączkowego i dolegliwości wieku okołomenopauzalnego. Jeśli chodzi i zmienność nastrojów w okresie dojrzewania, to częściej dotyka ona chłopców. Wszystkiemu winien jest testosteron, którego poziom w tym czasie wzrasta nawet osiemnastokrotnie. W przypadku dziewczynek, za huśtawki emocjonalne odpowiada estrogen – hormon, który wpływa produkcję serotoniny. To on jest winowajcą napięcia nerwowego, drażliwości, zwiększonej wrażliwości i płaczliwości. Podobne stany towarzyszą dorosłym kobietom w ostatniej fazie cyklu. Jest to tzw. zespół napięcia przedmiesiączkowego, którego niestety nie da się całkowicie wyeliminować. Można jedna nauczyć się stopniowo panować na emocjami. Przydatne mogą okazać się różnego rodzaju techniki relaksacyjne. Wahania nastrojów nie są obce także kobietą w ciąży. W tym przypadku sprawcą skrajnych stanów emocjonalnych są naprzemienne spadki i wzrost poziomu estrogenów. Do tego dochodzi obniżone poczucie własnej wartości ze względu na fizyczne zmiany zachodzące w ciele. Jest to jednak sytuacja typowa, która ustępuje samoczynnie i nie wymaga interwencji psychologicznej. Natomiast u kobiet w okresie menopauzalnym, wahania nastrojów można łagodzić hormonalną terapią zastępczą. Wymaga to jednak konsultacji lekarskiej.

Leki i przedłużający się stres jako czynniki niebezpieczne dla naszego samopoczucia

Zmienne nastroje mogą powodować niektóre leki przyjmowane na stałe. Źle dobrana hormonalna terapia zastępcza może dawać właśnie takie objawy jak zwiększona drażliwość i nawracające stany depresyjne. Huśtawki emocjonalne mogą być także skutkiem ubocznym terapii stosowanej w przypadku nadpobudliwości lub padaczki. Wszelkie niepokojące objawy należy bezwzględnie zgłaszać lekarzowi prowadzącemu. Nie od dzisiaj wiadomo również jakie spustoszenie w naszym organizmie sieje przedłużające się napięcie nerwowe wywołane czynnikami stresogennymi. Cierpi na tym nie tylko nasze zdrowie fizyczne, ale także psychika. Zmienność nastrojów może być efektem ciągłego życia w stresie. Niekiedy jedynym ratunkiem jest psychoterapia.

Choroby psychiczne

Choroby psychiczne

Wahania nastrojów towarzyszą niektórym chorobom psychiczny. Wówczas wymagają konsultacji psychiatrycznej i odpowiednio dobranego leczenia farmakologicznego. Jednym z takich zaburzeń jest ADHD, które objawia się nadpobudliwością i nadmierną impulsywnością. Chorobie towarzysza bardzo gwałtowne zmiany stanów emocjonalnych. Osoba dotknięta tą przypadłością nie jest w stanie nad nimi samodzielnie zapanować. Inną chorobą, której towarzysza huśtawki emocjonalne jest depresja. Cierpi na nią coraz więcej osób w każdym wieku, niezależnie od płci. Jest to choroba bardzo niebezpieczna, wywołująca patologiczne zmiany stanów emocjonalnych. Brak odpowiedniego wsparcia lekarskiego może prowadzić nawet do śmierci i to często na skutek targnięcia się na własne życie. Innym rodzajem choroby, które towarzyszy zmienność nastrojów jest choroba afektywna dwubiegunowa znana również pod nazwą cyklofrenia. Objawia się ona nieprawidłowymi reakcjami emocjonalnymi na różnego rodzaju bodźce. Chory zamiast śmiechem, reaguje płaczem i odwrotnie. Ta przypadłość także wymaga szybkiego wdrożenia odpowiedniego leczenia farmakologicznego. Bardzo niebezpieczną chorobą psychiczną są zaburzenia eksplozywne (IED). Chory jest zagrożeniem nie tylko dla siebie, ale także dla otoczenia. Niekontrolowane, nagłe wybuchy gniewu i silne emocje mogą sprawić, że osoba chora nieświadomie kogoś skrzywdzi. Podobnie wygląda uzależnienie od alkoholu, który oddziałuje na układ nerwowy. Skutkiem tego są właśnie nagłe zmiany nastrojów i skłonność do agresywnych zachowań. Wszystkie wymienione powyżej choroby wymagają niezwłocznej konsultacji psychiatrycznej. Odpowiednio dobrana terapia jest w stanie przywrócić komfort życia choremu i osobom najbliższym z jego otoczenia, które również cierpią.

Jak sobie radzić z emocjonalną huśtawką?

O ile zmienność nastrojów nie wiąże się z poważniejszymi problemami zdrowotnymi, można sobie z nią radzić za pomocą różnego rodzaju technik relaksacyjnych. Warto także wprowadzić kilka zmian do naszego stylu życia. Przede wszystkim zadbajmy o odpowiednią jakość i długość snu. Każdego dnia wygospodarujmy chwilę na wyciszenie, relaks i odpoczynek od codziennych obowiązków. Lepsze samopoczucie przyniesie także regularna aktywność fizyczna. Nie bez znaczenia dla naszego zdrowia psychicznego jest także dieta. Powinniśmy ograniczyć przyjmowanie substancji, które mogą działać pobudzająco (np. kawa, alkohol, nikotyna, cukier). Zadbajmy o to, by spożywać zbilansowane posiłki. Na naszym talerzu powinny codziennie gościć świeże warzywa i owoce. Jeśli przyjmujemy jakieś leki na stałe, warto skonsultować się z lekarzem prowadzącym, by przyjrzeć się bliżej ich działaniu. Być może któryś z nich potęguje nasze huśtawki emocjonalne. Nie wahajmy się porozmawiać z psychologiem o tym, co nas trapi. Czasami wystarczy zwykła rozmowa, by poczuć się lepiej.

Jeśli chcesz poznać więcej praktycznych porad z zakresu dietetyki, bądź na bieżąco z portalem kacikzdrowia.pl i zapisz się na newsletter.