PCOS – rosnący problem wśród młodych kobiet

PCOS, czyli zespół policystycznych jajników to choroba pochodzenia endokrynalnego, która jest coraz częściej diagnozowana u młodych kobiet. Najczęściej problem pojawia się w momencie próby zajścia w ciąże, jednak należy zaznaczyć, że PCOS wiąże się również z innymi dolegliwościami i zagrożeniami, na które warto zwrócić uwagę. Nierzadko kobiety z PCOS borykają się z nadmierną masą ciała, którą trudno zredukować oraz ze złym profilem lipidowym krwi. Odpowiednie leczenie, ale również prawidłowo zbilansowana dieta i aktywność fizyczna są niezbędne, aby znacznie złagodzić przebieg choroby.

Z artykułu dowiesz się:

  • czym jest PCOS i jakie są jego objawy;
  • kogo dotyczy problem zespół policystycznych jajników;
  • jak leczyć PCOS;
  • jaką dietę stosować w PCOS;
  • czy PCOS można wyleczyć.
czym jest PCOS i jakie są jego objawy

Czym jest PCOS – zespół policystycznych jajników?

Zespół policystycznych jajników to najczęstsza jednostka endokrynologiczno-ginekologiczna występująca u młodych kobiet. Wiąże się ze zbyt wysokim poziomem androgenów – głównych męskich hormonów płciowych. Fizjologicznie występują one w organizmie w niewielkich, kontrolowanych ilościach. W PCOS dochodzi do wzrostu ich wytwarzania, co klinicznie nazywane jest hiperandrogenizmem. Przyczyny PCOS nie są do końca poznane. Obecnie uznaje się, że pewne skłonności do jego występowania są uwarunkowane genetyczne.

Androgeny oddziałują na jajniki i dojrzewające w nich pęcherzyki. Powoduje to nieprawidłowy ich rozwój, a w konsekwencji rzadsze owulacje i krwawienia miesiączkowe. Zespół policystycznych jajników jest obecnie prawdopodobnie najczęstszą przyczyną niepłodności wśród kobiet.

Jakie są objawy PCOS?

Głównymi dolegliwościami związanymi z zespołem policystycznych jajnikówzaburzenia cyklu miesiączkowego, problemy z zajściem w ciąże, dolegliwości dermatologiczne (nadmiar łoju) oraz hirsutyzm (nadmierne owłosienie u kobiet). Według literatury około 50-60% kobiet z PCOS jest bezpłodna. W pozostałych przypadkach zajście w ciąże może być utrudnione (głównie ze względu na rzadsze owulacje), ale możliwe.

Wyższe stężenie androgenów wpływa nie tylko na układ rozrodczy. Bardzo często zespół policystycznych jajników jest ściśle powiązany z insulinoopornością, chociaż dokładne mechanizmy tej zależności nie są znane. Pacjentki nierzadko borykają się z nadmierną masą ciała, którą trudno zredukować. PCOS wpływa na gospodarkę lipidową i węglowodanową. W części przypadków dochodzi do wystąpienia zespołu metabolicznego. Konsekwencjami zespołu policystycznych jajników jest zwiększone ryzyko rozwoju chorób układu sercowo-naczyniowego oraz cukrzycy typu II.

Jak leczy się PCOS?

Pierwszym etapem leczenia zespołu policystycznych jajników jest zmiana diety i trybu życia. Poprawę parametrów krwi oraz obniżenie poziomu androgenów często można osiągnąć poprzez redukcję masy ciała. Zdecydowanie wskazany jest także regularny, umiarkowany wysiłek fizyczny. W zdecydowanej większości leczenie niefarmakologiczne nie będzie jednak wystarczające do zahamowania rozwoju choroby. Najczęściej konieczne jest włączenie odpowiednich leków przepisanych przez ginekologa.

Dieta a zespół policystycznych jajników – czy dietą można wyleczyć chorobę?

Dieta w PCOS pełni niezwykle ważną rolę. W prawdzie nie jest sposobem na całkowite wyleczenie choroby, ale odpowiednio skomponowana może bardzo korzystnie wpłynąć na ogólną kondycję organizmu. Pomaga zniwelować insulinooporność oraz uregulować profil lipidowy krwi.

Dieta w PCOS powinna opierać się na produktach o niskim indeksie glikemicznym. Zalecane są produkty pełnoziarniste i kasze. Źródłem białka powinno być chude mięso, jajka i nabiał. Wskazane są również tłuste ryby morskie i orzechy, które stanowią doskonałe źródło nienasyconych kwasów tłuszczowych. Dieta powinna zawierać jak najwięcej warzyw o niskim IG, szczególnie tych zielonych (brokuł, sałata, seler, szpinak). Z owoców najbardziej wskazane są owoce jagodowe, takie jak borówki, jagody, truskawki, maliny i porzeczki.

W diecie kobiet z PCOS ważną rolę mogą odgrywać również przyprawy. Ich regularne spożywanie również może wpływać korzystnie na profil węglowodanowy i lipidowy. Należą do nich głównie cynamon, kardamon, czarnuszka oraz mięta.

Produktami niewskazanymi w PCOS są przede wszystkim artykuły wysoko przetworzone i zawierające dużą ilość cukrów prostych. Koniecznie należy unikać również alkoholu i papierosów.

jaką dietę stosować w PCOS

Suplementacja w PCOS

Podstawą leczenia niefarmakologicznego powinna być zdrowa i zbilansowana dieta. Jednak w niektórych przypadkach istnieją wskazania do suplementacji. Z pewnością bardzo istotną kwestią jest witamina D, której właściwy poziom jest konieczny do uregulowania cyklu miesiączkowego. Często wskazuje się również na rolę kwasów omega-3 (EPA i DHA) w obniżaniu poziomu androgenów u kobiet. Popularność zdobywa również inozytol potocznie nazywany witaminą B8. W niektórych przypadkach konieczna może być również dodatkowa podaż cynku i miedzi. Wszelką suplementację należy jednak skonsultować z lekarzem.

Czy PCOS można wyleczyć?

Zespół policystycznych jajników uznaje się za jednostkę chorobową niewyleczalną. Wynika to przede wszystkim z nieznajomości dokładnej przyczyny i konieczność leczenia objawowego. Mimo to w wielu przypadkach udaje się osiągnąć znaczącą poprawę stanu zdrowia, wiążącą się z możliwością zajścia w ciąże czy też unormowaniem profilu lipidowego krwi.

Jeśli chcesz poznać więcej praktycznych porad z zakresu dietetyki, bądź na bieżąco z portalem kacikzdrowia.pl i zapisz się na newsletter.