Cukrzyca – objawy, leczenie,dieta, typy cukrzycy

Nieuzasadnione przybieranie lub tracenie na wadze, wzmożone łaknienie oraz trudne do pokonania uczucie pragnienia – to mogą być objawy cukrzycy! Jakie są jej przyczyny i jak sobie z nią radzić? Odpowiedzi na te oraz inne pytania znajdziesz w dalszej części artykułu.

Cukrzyca, zaliczana dziś do grona chorób cywilizacyjnych, jest przewlekłym zaburzeniem wpływającym na nieprawidłowe wydzielanie insuliny w organizmie człowieka. Jednakże, obraz niniejszej choroby nie jest jednoznaczny. Istnieje kilka typów zaburzenia, które wynikają z innych przyczyn i wymagają zastosowania odrębnych form leczenia. Na czym więc polega niniejsza choroba i jak ją rozpoznać?

Cukrzyca – objawy, leczenie,dieta, typy cukrzycy – spis treści

  1. Charakterystyka choroby.
  2. Diagnoza i rozpoznanie.
  3. Objawy klasyfikacja.
  4. Przyczyny.
  5. Leczenie.
  6. Dieta.
  7. Powikłania.
  8. Profilaktyka.

1. Cukrzyca CHARAKTERYSTYKA CHOROBY

Cukrzyca to przewlekłe zaburzenie zaliczane do grupy chorób o charakterze metabolicznym. Niniejszy stan chorobowy charakteryzuje się przewlekłą hiperglikemią stanowiącą następstwo nieprawidłowości w procesie wydzielana oraz/lub działania insuliny. W konsekwencji niniejszego zjawiska, u pacjenta dochodzi do zaburzenia prawidłowych czynności, a nawet niewydolności niektórych narządów, w tym: nerek, oczu, serca i naczyń krwionośnych.

2. Cukrzyca – diagnoza i rozpoznanie

Diagnoza niniejszego zaburzenia składa się z dwóch etapów.

  • Po pierwsze: Lekarz prowadzący przeprowadza z pacjentem wywiad, na podstawie którego uzyskuje niezbędne informacje na temat historii chorób pacjenta, jego obciążeń genetycznych oraz aktualnych objawów, przez które zgłosił się na niniejszą konsultację.
  • Po drugie: Lekarz zaleca choremu wykonanie podstawowych badań krwi oraz moczu, mających na celu określenie poziomu glukozy we krwi oraz wykluczenie innych możliwych przyczyn niniejszego stanu.

Cukrzycę możemy rozpoznać, gdy pacjent spełnia jedno z trzech podanych niżej kryteriów:

  • Przygodne (niezależne od pory dnia i posiłku) oznaczenie poziomu glukozy we krwi pacjenta jest większe lub równe 200mg/dl. Ponadto, w wyniku niniejszego stanu choremu towarzyszą charakterystyczne objawy hiperglikemii.
  • Dwukrotne (na przestrzeni dwóch różnych dni) oznaczenie poziomu glukozy we krwi pacjenta, wykonane na czczo w każdym przypadku było większe lub równe 126mg/dl. W niniejszym przypadku pacjentowi nie muszą towarzyszyć żadne wyraźne objawy choroby.
  • Podczas doustnego testu obciążenia (polegającego na podaniu choremu 75g glukozy rozpuszczonej w około 200ml wody) oznaczenie poziomu glukozy we krwi pacjenta jest większe lub równe 200mg/dl. W niniejszym przypadku pacjentowi nie muszą towarzyszyć żadne wyraźne objawy choroby.

UWAGA! Diagnozy dotyczącej cukrzycy nie stawia się w oparciu o badanie wykonane przy pomocy glukometrów dostępnych w większości sklepów medycznych.

Cukrzyca – epidemiologia

Z roku na rok przybywa chorych zmagających się z problemem cukrzycy. Niniejszy stan rzeczy spowodowany jest między innymi:

  • Wydłużeniem się średniej długości życia;
  • Rozwojem metod diagnostycznych, dzięki którym znacznie wzrosła rozpoznawalność niniejszej choroby;
  • Problemem otyłości, który nasila się zwłaszcza w krajach zachodnich;
  • Coraz mniejszą aktywnością fizyczną społeczeństwa.

W Polsce z problemem cukrzycy zmaga się prawie 9% społeczeństwa (to około 3 milionów osób). Ponadto, w grupie osób po 60 roku życia, niniejsza choroba dotyka aż 25% populacji. Natomiast w grupie osób po 80 roku życia, statystki potwierdzają, iż z problemem cukrzycy zmaga się blisko 50% badanych.

Cukrzyca – choroby współistniejące

Obecność cukrzycy w życiu pacjenta może być powiązana z występowaniem innych chorób, głównie tych o podłożu autoimmunologicznym. Wówczas mamy do czynienia ze zjawiskiem chorób współistniejących, wśród których możemy wyróżnić:

  • Celiakię;
  • Chorobę Hashimoto;
  • Zespół metaboliczny;
  • Choroby i zwyrodnienia stawów;
  • Osteoporozę;
  • Jaskrę oraz zaćmę;
  • Depresję;
  • Zaburzenia czynności nerek; oraz
  • Zespół chronicznego zmęczenia.

W każdym z powyższych przypadków, niniejsze choroby mogą wystąpić zarówno przed, jak i po rozpoznaniu objawów cukrzycy. Dlatego też, tak ważne jest regularne przeprowadzanie badań poziomu glukozy we krwi, szczególnie w przypadku tych osób, które zmagają z jednym z powyższych zaburzeń.

[related-post]

3. Cukrzyca OBJAWY I KLASYFIKACJA

Ze względu na złożoność objawów, zróżnicowany przebieg oraz różnorodne przyczyny, cukrzycę możemy podzielić na kilka podtypów:

  • Cukrzycę typu I – stanowiącą około 8 – 10% przypadków niniejszej choroby;
  • Cukrzycę typu II – stanowiącą około 90% przypadków niniejszej choroby;
  • Cukrzycę ciążową;
  • Inne typy cukrzycy – będące następstwem specyficznych zaburzeń, w tym: genetycznych nieprawidłowości działania insuliny, choroby trzustki oraz innych chorób o podłożu immunologicznym.

Cukrzyca typu I – objawy

Niniejszy rodzaj zaburzenia dotyka zazwyczaj dzieci oraz młodzież w okresie dojrzewania. Cukrzyca typu I charakteryzuje się uszkodzeniem trzustki, w wyniku którego dochodzi do zaprzestania naturalnej produkcji insuliny. Wśród charakterystycznych objawów niniejszej choroby możemy wyróżnić:

  • Zwiększone pragnienie;
  • Częste uczucie parcia na pęcherz oraz obfite oddawanie moczu;
  • Nadmierną senność;
  • Powracające infekcje i zakażenia w obrębie jamy ustnej oraz skóry;
  • Problemy ze wzrokiem, w tym zaburzenia ostrości widzenia.

W wyniku cukrzycy typu I dochodzi do podwyższenia stężenia glukozy we krwi oraz jej mimowolnej produkcji z tłuszczów i białek. Konsekwencją niniejszego procesu jest wytwarzanie się ciał ketonowych, które w efekcie zmieniają zapach moczu chorego, a nawet mogą doprowadzić do licznych powikłań, takich jak kwasica ketonowa lub śpiączka cukrzycowa.

Cukrzyca typu II – objawy

Niniejszy rodzaj zaburzenia dotyka zazwyczaj osób po 45 roku życia. Jednakże, według najnowszych ustaleń, z roku na rok górna granica wieku zachorowań zdaje się drastycznie opadać.  W przebiegu cukrzycy typu II dochodzi do powolnego uszkadzania trzustki, która jednak nadal (choć w nieodpowiednich ilościach) odpowiedzialna jest za produkowanie insuliny. Ponadto, w wyniku niniejszej choroby dochodzi do:

  • Słabszego działania insuliny; oraz
  • Stopniowego wzrostu poziomu glukozy we krwi.

Objawy związane z przebiegiem cukrzycy typu II są znacznie mniej nasilone niż w przypadku pierwszego typu niniejszej choroby. Niemniej jednak, w znacznym stopniu mogą one ograniczyć prawidłowe funkcjonowanie pacjenta, a nawet stanowić poważne zagrożenie dla jego zdrowia. Wśród czynników zwiększających prawdopodobieństwo wystąpienia cukrzycy typu II możemy wyróżnić:

  • Nadwagę i otyłość;
  • Nieprawidłową dietę;
  • Niedostateczną aktywność fizyczną; oraz
  • Specyficzne choroby układu krążenia, w tym ciśnienie nadtętnicze.

Cukrzyca ciążowa – objawy

Wszelkie zaburzenia związane z przemianą węglowodanów, które zaobserwowane zostały pierwszy raz u kobiety znajdującej się w okresie ciąży, nazywane są cukrzycą ciążową/cukrzycą ciężarnych. Niniejsza choroba charakteryzuje się podwyższeniem poziomu glukozy we krwi, jednak jej objawy najczęściej ustępują wraz z momentem urodzenia dziecka. Przebycie cukrzycy w okresie pierwszej ciąży odpowiedzialne jest za:

  • Zwiększenie ryzyka wystąpienia niniejszej choroby podczas kolejnej ciąży;
  • Zwiększenie ryzyka wystąpienia cukrzycy typu II u matki;
  • Podniesienie ryzyka wystąpienia stanu przedrzucawkowego;
  • Zwiększenie ryzyka wystąpienia wielowodzia; oraz
  • Zakażeń układu moczowego.

Cukrzyca ciążowa w większości przypadków wymaga przeprowadzenia zabiegu cesarskiego cięcia, a ponadto, doprowadzić może do obumarcia płodu, rozwoju chorób okołoporodowych oraz do zwiększenia masy urodzeniowej noworodka nawet do 4,5 kg.

Hiperglikemia – objawy

Do rozwoju hiperglikemii dochodzi na skutek nadmiaru stężenia glukozy we krwi pacjenta. Objawy niniejszego zaburzenia, szczególnie w przypadku cukrzycy typu II, narastają powoli, a ich rozpoznanie nie sprawia chorym wielu trudności.

Wśród najpowszechniejszych objawów związanych z występowaniem niniejszego zaburzenia możemy wyróżnić:

  • Wielomocz (częste i obfite oddawanie moczu);
  • Wzmożone pragnienie;
  • Uporczywą suchość w ustach;
  • Znaczącą utratę masy ciała (która nie stanowi konsekwencji stosowania diety odchudzającej lub głodówki);
  • Nadmierną senność oraz ogólne osłabienie organizmu;
  • Częste zakażenia, w tym choroby skóry, układu moczowego oraz układu oddechowego;
  • Zaburzenia wzroku, w tym nieostre lub podwójne widzenie;
  • Częste bóle i parestezje kończyn dolnych.

Hipoglikemia – objawy

Do rozwoju hipoglikemii dochodzi na skutek niedoboru stężenia glukozy we krwi. Objawy związane z niniejszym stanem rozwijają się stopniowo, jednakże bagatelizowanie ich może stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia, a nawet życia pacjenta.

Wśród najpowszechniejszych objawów związanych z występowaniem niniejszego zaburzenia możemy wyróżnić:

Wczesne objawy hipoglikemii, w tym:

  • Wzmożone uczucie głodu;
  • Uczucie mdłości oraz wymioty;
  • Nieuzasadnione uczucie niepokoju;
  • Nadmierną drażliwość oraz nerwowość;
  • Ogóle osłabienie organizmu i bladość skóry;
  • Przyspieszenie akcji serca,
  • Zimne poty;
  • Umiarkowany wzrost ciśnienia krwi; oraz
  • Rozszerzenie źrenic.

Ciężkie objawy hipoglikemii, w tym:

  • Trudności w koncentracji i myśleniu;
  • Znaczące zaburzenia orientacji;
  • Zaburzenia koordynacji ruchów oraz mowy;
  • Zaburzenia pamięci wraz z jej utratą;
  • Drgawki, oraz
  • Śpiączkę cukrzycową.

Uwaga! Stan śpiączki cukrzycowej w niektórych przypadkach może doprowadzić nawet do śmierci pacjenta. Dlatego też, tak ważne jest podjęcie bezzwłocznego działania w momencie dostrzeżenia u siebie pierwszych objawów niniejszego stanu.

4. Cukrzyca PRZYCZYNY

Etiologia powstawania niniejszego zaburzenia związana jest z nieprawidłowym metabolizmem glukozy oraz zaburzeniami w wydzielaniu insuliny. Niemniej jednak, konkretne przyczyny cukrzycy można przedstawić jedynie przy uwzględnieniu jej podtypów.

Cukrzyca typu I – przyczyny

Cukrzyca typu I zaliczana jest do grupy chorób autoimmunologicznych, w których przebiegu układ odpornościowy niszczy komórki β odpowiedzialne za produkcję insuliny. Przyczyny niniejszej autoagresji, mimo licznych badań naukowych, nie zostały jeszcze poznane. Na przestrzeni lat rozwinięto jednak wiele teorii, które mają za zadanie tłumaczyć przyczynę danego stanu rzeczy. W organizmie człowieka zidentyfikowano na przykład geny HLA, które potencjalnie mają predysponować do rozwoju niniejszej choroby. Niemniej jednak, cukrzyca typu I charakteryzuje się niskim stopniem dziedziczenia.

Uwaga! Prawdopodobieństwo dziedziczenia choroby matki przez dziecko wynosi zaledwie 1:200. Natomiast w przypadku dziedziczenia choroby ojca przez dziecko prawdopodobieństwo równe jest 1:150.

Cukrzyca typu II – przyczyny

Cukrzyca typu II jest zaburzeniem o charakterze dziedzicznym. Ponadto, jej występowaniu sprzyja szereg innych czynników, w tym otyłość, która w wielu przypadkach może stanowić przyczynę insulinoodporności.

Wśród pozostałych czynników przyczyniających się do zwiększenia ryzyka rozwoju cukrzycy typu II możemy wyróżnić:

  • Wcześniejsze zaburzenia oraz stwierdzone nieprawidłowości w wartościach glikemicznych;
  • Wcześniejsze zaburzenia związane z nieprawidłową tolerancją glukozy;
  • Przebycie cukrzycy w okresie ciąży;
  • Poród noworodka, którego waga urodzeniowa była większa niż 4 kilogramy;
  • Obecność wysokiego poziomu trójglicerydów we krwi;
  • Przebyte lub aktualne choroby o charakterze sercowo-naczyniowym;
  • Zespół policystycznych jajników;
  • Przebyte lub aktualne zaburzenia czynności trzustki; oraz
  • Endykrynopatie (zaburzenia o podłożu endokrynologicznym).

Cukrzyca ciążowa – przyczyny

Przyczyna występowania cukrzycy w okresie ciąży w większości przypadków związana jest ze znaczącymi zmianami hormonalnym, które zachodzą wówczas w organizmie kobiety. Hormony produkowane za pośrednictwem łożyska doprowadzają do insulinoodporności, a tym samym zmniejszenia wrażliwości tkanek organizmu na działanie insuliny. Dodatkowo, w czasie ciąży wątroba kobiety wydziela większe ilości glukozy, a w konsekwencji trzustka nie jest w stanie zaspokoić zwiększonego zapotrzebowania organizmu na insulinę.

Wśród czynników zwiększających ryzyko rozwoju cukrzycy ciążowej możemy wyróżnić:

  • Obecność ciąży mnogiej;
  • Wiek kobiety powyżej 35 roku życia;
  • Wagę urodzeniową noworodka przekraczającą 4 kilogramy;
  • Wadę rozwojową dziecka lub obumarcie płodu w poprzedniej ciąży;
  • Przewlekłe nadciśnienie tętnicze;
  • Nadwagę lub otyłość w czasie ciąży;
  • Obecność cukrzycy typu II w historii chorób rodzinnych;
  • Przebycie cukrzycy podczas poprzedniej ciąży.

Uwaga! Cukrzyca ciążowa pojawia się u kobiet, zwykle w drugim lub trzecim trymestrze ciąży.

5. Cukrzyca LECZENIE

Mimo znacznych różnic zarówno w przyczynach, przebiegu, jak i objawach niniejszej choroby, leczenie cukrzycy typu I oraz II opiera się na podobnych zasadach.

Cel leczenia

Podstawowym celem leczenia cukrzycy jest zapobieganie możliwym jej konsekwencjom. Ponadto, w trakcie postępowania terapeutycznego należy dążyć do zapewnienia pacjentom jak najwyższej jakości oraz optymalnej długości życia. Za główną metodę prowadzącą do niniejszego celu możemy uznać prewencję (zapobieganie) powikłań naczyniowych oraz możliwych powikłań związanych z ostrą postacią hipo lub hiperglikemii.

Cukrzyca typu I – leczenie

Niniejszy typ zaburzenia charakteryzuje się skrajnym oraz bezwzględnym deficytem insuliny. W związku z tym, celem leczenia cukrzycy typu I jest możliwie jak najbliższe fizjologii zastąpienie powyższego hormonu. Za najpowszechniejszą metodę leczenia niniejszej choroby wskazuje się insulinoterapię, w której pacjent sam modyfikuje swoje dawki insuliny uzależnione od wykazywanego w obecnej chwili poziomu glikemii we krwi. Podawanie insuliny w przebiegu cukrzycy typu I odbywa się przy pomocy wielokrotnych iniekcji lub indywidualnej pompy insulinowej.

Wśród głównych zasad leczenia cukrzycy typu I możemy wyróżnić:

  • Unikanie hipoglikemii (włączając w to również jej łagodne stany);
  • Terapię wieloczynnikową (polegającą na kontroli wszelkich czynników, które mogą przyczynić się do zaburzeń w obrębie naczyń krwionośnych, w tym kontrolę ciśnienia tętniczego oraz gospodarki lipidowej);
  • Dążenie do osiągnięcia okołonormoglikemii (stanowiącej jeden z najbardziej optymalnych sposobów zapobiegających rozwinięciu się powikłań naczyniowo-sercowych);
  • Wczesne wykrywanie powikłań naczyniowych (które można osiągnąć poprzez częste wykonywanie badań przesiewowych w kierunku retinopatii, nefropatii oraz polineuropatii cukrzycowej).

Cukrzyca typu II – leczenie

Cukrzyca niniejszego typu w większości przypadków stanowi wynik powikłań związanych z nadwagą lub otyłością. Dlatego też, w przebiegu niniejszej choroby tak ważne jest dążenie do osiągnięcia optymalnej masy ciała, a ponadto zmniejszenia ryzyka rozwoju powikłań stanowiących bezpośrednie zagrożenia dla zdrowia, a nawet życia pacjenta.

Wśród głównych zasad leczenia cukrzycy typu II możemy wyróżnić:

  • Modyfikację dotychczasowego stylu życia (której celem jest zmiana nieprawidłowych nawyków żywieniowych oraz niedostatecznej aktywności fizycznej);
  • Uporczywe dążenie do osiągnięcia wyznaczonego celu terapii;
  • Zindywidualizowanie celów oraz strategii leczenia i postępowania terapeutycznego;
  • Terapię wieloczynnikową (charakteryzującą się tymi samymi zasadami, które obowiązują w terapii cukrzycy typu I);
  • Wczesne wykrywanie powikłań naczyniowych (charakteryzujące się tymi samymi zasadami, które obowiązują w terapii cukrzycy typu I).   

Cukrzyca ciążowa – leczenie

Celem leczenia cukrzycy ciążowej jest osiągnięcie prawidłowych stężeń glukozy we krwi. Ponieważ przebieg niniejszego zaburzenia związany jest z nadmiernym poziomem cukru w organizmie kobiety, postępowanie terapeutyczne opiera się na poniższych zasadach:

  • Po pierwsze: kobieta zobowiązana jest do przestrzegania diety charakteryzującej się niską zawartością węglowodanów;
  • Po drugie: powinna spożywać częste posiłki składające się z niewielkich, zrównoważonych dań (przynajmniej 5 -7 posiłków dziennie);
  • Po trzecie: musi, przynajmniej raz w miesiącu, kontrolować poziom glukozy we krwi;
  • Po czwarte: powinna prowadzić dokładny dziennik swojej diety oraz samopoczucia;
  • Po piąte: musi stawiać się na regularne kontrole w gabinecie lekarza prowadzącego ciążę.

Uwaga! Przestrzeganie wszystkich powyższych zasad jest niezwykle ważne nie tylko dla zdrowia i samopoczucia matki, ale również dla życia dziecka.

6. Cukrzyca DIETA

Dieta dla osób zmagających się z problemem cukrzycy, to coś znacznie więcej niż chwilowa zmiana nawyków żywieniowych, to bowiem nowy styl życia, dzięki któremu możliwe staje się osiągnięcie lepszego samopoczucia oraz zmniejszenie ryzyka wystąpienia powikłań niniejszej choroby w przyszłości. Dlatego też, w przypadku diety cukrzycowej tak ważne jest przestrzeganie regularnego spożywania posiłków. Ponadto, niezwykle ważną rolę odgrywa również kontrola spożywanych węglowodanów, białek, tłuszczów oraz błonnika.

Cukrzyca typu I – dieta

Dieta w przebiegu cukrzycy typu I opiera się na dokładnym planowaniu oraz określaniu zamienników/wymienników węglowodanów. Ponadto, pacjenci każdy ze swoich posiłków powinni zabezpieczać insuliną. Dlatego też, tak ważne jest opanowanie zasad „cukrzycowej matematyki” – czyli obliczania wartości spożywanych posiłków pod względem zawartości w nich węglowodanów, tłuszczów oraz białek, których wynik stanowi o podaniu odpowiedniej dawki insuliny.

Wśród najważniejszych zasad, których należy przestrzegać w diecie towarzyszącej cukrzycy typu I możemy wyróżnić:

  • Spożywanie mniejszych, ale częstszych posiłków. Chory na cukrzycę typu I zobowiązany jest dostarczać do organizmu posiłki o stałej porze. Niniejszy jadłospis powinien składać się z trzech głównych posiłków (w tym: śniadania, obiadu i kolacji) oraz dwóch mniejszych (w tym: drugiego śniadania oraz podwieczorku).
  • Spożywanie świeżych warzyw przy każdym posiłku. Warzywa, takie jak pomidor, ogórek, sałata, czy papryka podane w surowej lub lekko podduszonej formie stanowią idealny dodatek do większości dań, a dodatkowo obniżają wskaźnik indeksu glikemicznego każdego z posiłków.
  • Do kwestii mleka oraz owoców należy podchodzić z należytym umiarem. Zgodnie z zaleceniami, w przebiegu cukrzycy typu I, chory nie powinien spożywać więcej niż 300g owoców na dobę. Wszystko to za sprawą wysokiej zawartości cukrów prostych (fruktozy) w ich składzie. Ponadto, diabetycy powinni również przywiązywać szczególną uwagę do kwestii laktozy, która w niektórych przypadkach może znacząco wpływać na zwiększenie poziomu cukru we krwi.
  • Należy uważać na słodycze dedykowane cukrzykom. Chociaż słodkie przekąski dla diabetyków nie zawierają w sobie sacharozy, to jednak cechują się one wysoką zawartością tłuszczów roślinnych, które również w niekorzystny sposób mogą wpływać na nasze zdrowie.

Cukrzyca typu II – dieta

W przebiegu cukrzycy typu II stosowanie odpowiedniej diety posiada dwa główne cele:

  • Po pierwsze: dążenie od uzyskania możliwie jak najbardziej optymalnego poziomu cukru we krwi;
  • Po drugie (w przypadku osób zmagających się z problemem nadwagi lub otyłości): dążenie do uzyskania redukcji masy ciała.

Stosowanie odpowiedniej diety w przebiegu niniejszej choroby może w znacznym stopniu przyczynić się do poprawy jakości życia pacjenta oraz zmniejszenia ryzyka wystąpienia poważnych powikłań w przyszłości.

Wśród najważniejszych zasad, których należy przestrzegać w diecie towarzyszącej cukrzycy typu II możemy wyróżnić:

  • Spożywanie samodzielnie przygotowanych posiłków o regularnych porach;
  • Spożywanie dużej ilości warzywa, ryb morskich oraz drobiu;
  • Spożywanie składników charakteryzujących się niskim wskaźnikiem indeksu glikemicznego (w tym: płatków owsianych, kaszy perłowej, pomidorów oraz chleba żytniego);
  • Unikanie składników charakteryzujących się wysokim wskaźnikiem indeksu glikemicznego (w tym: białego ryżu oraz makaronu, białego pieczywa, buraków, dyni oraz licznych słodyczy, na przykład lodów);
  • Dostosowywanie posiłków do aktualnego poziomu glukozy we krwi;
  • Unikanie spożywania nadmiernych ilości alkoholów;
  • Spożywanie mniejszych posiłków, dzięki którym można uniknąć zjawiska objadania się.

Bez względu na dany typ cukrzycy, pacjent w trakcie trwania niniejszej choroby powinien pozostawać pod stałą opieką wykwalifikowanego dietetyka, który we współpracy z lekarzem prowadzącym będzie w stanie opracować indywidualny jadłospis dostosowany nie tylko do wymagań, ale również preferencji żywieniowych danej jednostki.

[related-post]

7. Cukrzyca POWIKŁANA

W przebiegu cukrzycy, zwłaszcza w przypadku nieprzestrzegania istotnych zaleceń lekarskich, może dojść do pojawienia się znaczących powikłań, które w bezpośredni sposób zagrażają zdrowiu, a nawet życiu pacjenta. Wśród częstych zaburzeń związanych z występowaniem niniejszej choroby możemy wyróżnić:

  • Mikroangiopatiię;
  • Retinopatię cukrzycową;
  • Nefropatię cukrzycową;
  • Neuropatię cukrzycową;
  • Zespół stopy cukrzycowej;
  • Makroangiopatię;
  • Chorobę niedokrwienną serca;
  • Chorobę naczyniową mózgu;
  • Chorobę tętnic obwodowych; oraz
  • Inne powikłania cukrzycy.

Mikroangiopatia

Mikroangiopatia to przewlekłe powikłanie cukrzycy obejmujące małe naczynia krwionośne. Niniejszy stan charakteryzuje się typowymi zmianami morfologicznymi oraz czynnościowymi naczyń krwionośnych o średnicy nieprzekraczającej 100nm. Wśród głównych konsekwencji mikroangiopatii możemy wyróżnić: znaczące zmniejszenie tolerancji na wysiłek fizyczny oraz zaawansowanie niewydolności serca.

Retinopatia cukrzycowa

Retinopatia cukrzycowa (nazwana również „cukrzycową chorobą oczu”) najczęściej doprowadza do uszkodzenia siatkówki oka. Niemniej jednak, w wyniku jej przebiegu u pacjenta może również dojść do pojawienia się zaćmy cukrzycowej, jaskry wtórnej (krwotocznej) oraz neuropatii w obrębie układu wzrokowego (np. podrażnienia nerwu okoruchowego).

Nefropatia cukrzycowa

Nefropatia cukrzycowa (nazywana również „cukrzycową chorobą nerek”) to strukturalne oraz czynnościowe zaburzenie funkcjonowania nerek wynikające z przewlekłej hiperglikemii. Wśród głównych objawów wynikających z niniejszego zaburzenia możemy wyróżnić: nadmierne oddawanie moczu, ogólne osłabienie i zmęczenie, obrzęki (głównie w okolicach kończyn dolnych), wysokie ciśnienie tętnicze oraz ziemiste zabarwienie skóry.

Neuropatia cukrzycowa

Neuropatia cukrzycowa stanowi jedno z najczęstszych (późnych) powikłań cukrzycy, które w bezpośredni sposób wpływa na funkcjonowanie naszego układu nerwowego. Wśród głównych objawów wynikających z niniejszego stanu możemy wyróżnić: zaburzenia czucia, przeczulicę dotykową, parestezję, upośledzenie funkcji motorycznej kończyn, odczuwanie drętwienia kończyn, stopniowy zanik mięśni, zespół piekących stóp, częste nocne skurcze łydek oraz zasinienie stóp.

Zespół stopy cukrzycowej

Zespół stopy cukrzycowej to owrzodzenie i/lub zakażenie oraz destrukcja tkanek głębokich w obrębie stopy chorego. Do niniejszego zjawiska dochodzi na skutek uszkodzenia nerwów obwodowych oraz naczyń krwionośnych. Zespół stopy cukrzycowej to również najbardziej zaawansowana postać polineuropatii. W skrajnych przypadkach niniejsze zaburzenie doprowadza do zakażenia stopy w takim stopniu, iż należy ją amputować. Niemniej jednak, w większości przypadków leczenie zespołu stopy cukrzycowej opiera się na kilkutygodniowej hospitalizacji ora kilkumiesięcznej rehabilitacji.

Makroangiopatia

Makroangiopatia to znaczące zmiany w funkcjonowaniu oraz wyglądzie zarówno dużych, jak i średnich naczyń krwionośnych. Wśród najpowszechniejszych konsekwencji związanych z występowaniem niniejszego zaburzenia możemy wyróżnić: chorobę niedokrwienną serca, zawał mięśnia sercowego, miażdżycę oraz udar mózgu.  Do powstania powyższych powikłań dochodzi najczęściej na skutek przewlekłej hiperglikemii.

Choroba niedokrwienna serca

Choroba niedokrwienna serca stanowi główną przyczynę zgonów u osób zmagających się z problemem cukrzycy. Dlatego też, tak ważne jest wykonywanie regularnych badań kardiologicznych (przynajmniej raz na okres jednego roku), dzięki którym możliwe stanie się zmniejszenie ryzyka rozwoju niniejszej choroby.

Choroba naczyniowa mózgu

Udar mózgu stwierdza się średnio u 5-7% osób zmagających się z problemem cukrzycy. Dlatego też, cukrzycę uznaje się za znaczący czynnik zwiększający ryzyko wystąpienia chorób naczyniowych mózgu.

Choroba tętnic obwodowych

W przypadku osób zmagających się z problemem cukrzycy zmiany miażdżycowe w tętnicach kończyn dolnych posiadają często charakter rozsiany i doprowadzają do powstania licznych zwapnień, które skutkują całkowitym zesztywnieniem tętnic. Dlatego też, zarówno w przebiegu cukrzycy typu I, jak i II tak ważne jest przestrzeganie zaleceń lekarskich dotyczących stosowanej diety oraz form aktywności.

Inne powikłania cukrzycy

Mimo, iż cukrzyca najczęściej odpowiedzialna jest za wywołanie chorób obejmujących naczynia krwionośne oraz nerwy obwodowe, może ona również doprowadzić do rozwoju innych zaburzeń.

Wśród nich możemy wyróżnić:

  • Zmiany skórne, w tym obumieranie tłuszczakowate oraz przykurcz Dupuytrena;
  • Zaburzenia układu ruchu, w tym liczne zapalenia pochewek ścięgien oraz torebek stawowych;
  • Zaburzenia metabolizmu kości, w tym osteoporozę;
  • Zaburzenia psychiczne, w tym choroby otępienne (np. choroba Alzheimera) oraz depresję ;
  • Liczne zakażenia dróg moczowych, skóry oraz układu oddechowego.

8. Cukrzyca PROFILAKTYKA

Podstawowym czynnikiem wywołującym cukrzycę typu II jest nadwaga oraz otyłość. Dlatego też, tak ważne jest przestrzeganie podstawowych zasad zdrowego żywienia oraz aktywności fizycznej, dzięki którym ryzyko zachorowania na niniejszą chorobę znacznie się zmniejsza. Niemniej jednak, ogromną rolę w profilaktyce zaburzeń cukrzycowych odgrywa również stronienie od wszelkiego rodzaju używek, w tym papierosów. Ponadto, warto również wzbraniać się przed spożywaniem nadmiernych ilości alkoholu.

Cukrzyca – badania

W celu zmniejszenia ryzyka wystąpienia niniejszej choroby, warto również wykonywać regularne badania profilaktyczne, zwłaszcza po przekroczeniu 45 roku życia. Niniejsze działania obejmują z reguły standardowe badania krwi oraz pomiary ciśnienia.

Uwaga! W celu otrzymania skierowania na badania profilaktyczne wystarczy zgłosić się na wizytę do lekarza pierwszego kontaktu.

Jeśli chcesz poznać więcej praktycznych porad z zakresu dietetyki, bądź na bieżąco z portalem kacikzdrowia.pl i zapisz się na newsletter.