Czym jest insulinooporność? I jakich wskazań dietetycznych powinniśmy przestrzegać w jej przebiegu? Odpowiedzi na te oraz inne pytania, dotyczące niniejszego zaburzenia, znajdziesz w dalszej części tekstu.
Insulinooporność to stan obniżonej wrażliwości tkanek naszego organizmu na działanie insuliny (hormonu biorącego udział w wielu procesach metabolicznych glukozy, tłuszczu oraz białek, umożliwiając tym samym wykorzystanie ich przez komórki). Insulinooporność w większości przypadków charakteryzuje się prawidłowym lub podwyższonym stężeniem insuliny we krwi. Ze względu na konsekwencje wynikające z przejawiania nieprawidłowych nawyków żywieniowych, insulinooporność uznawana jest za istotny predyktor cukrzycy typu II oraz chorób w obrębie układu sercowo-naczyniowego.
Insulinooporność – przyczyny
Za przyczyny powstawania insulinooporności uznaje się zarówno czynniki genetyczne, jak i środowiskowe, związane najczęściej z nieprzestrzeganiem właściwych zasad zdrowego trybu życia. Okazuje się, iż występowanie insulinooporności wykazuje silny związek z przebiegiem otyłości oraz zespołem metabolicznym, jak również innymi chorobami dietozależnymi.
Insulinooporność – diagnoza
Insulinooporność może stwarzać wiele trudności diagnostycznych, albowiem wiąże się ona z wzięciem pod uwagę wielu czynników, związanych zarówno z historią choroby pacjenta, jak i prezentowanym przez niego stylem odżywiania i aktywności fizycznej. Niemniej jednak, w procesie diagnostyki klinicznej, wykonywane są głównie trzy badania:
- Test doustnego obciążenia glukozą;
- Metodę HOMA; oraz
- Metodę klamry metabolicznej.
Insulinooporność – dieta
Zmiana dotychczasowych nawyków żywieniowych i wprowadzenie aktywności fizycznej do swojej codzienności, stanowi niezwykle ważny czynnik w terapii insulinooporności. Wśród najważniejszych wskazań dietetycznych, mających na celu zwiększenie wrażliwości tkanek na działanie insuliny, możemy wyróżnić:
Po pierwsze: Zwiększenie ilości spożywanego błonnika pokarmowego, między innymi poprzez wprowadzenie do swojej diety takich produktów jak: fasola, owies, soczewica, groch, owoce, warzywa, ziarna, nasiona, pieczywo pełnoziarniste;
Po drugie: Codzienne spożywanie przynajmniej 5 porcji warzyw i owoców wraz z innymi posiłkami. Pamiętaj, aby warzywa i owoce (w miarę możliwości) stanowiły przynajmniej 50% Twojego talerza;
Po trzecie: Postaraj się ograniczyć tłuszcze zwierzęce w swojej diecie, a w szczególności nasycone kwasy tłuszczowe;
Po czwarte: Ogranicz spożywanie smażonych potraw, napojów słodzonych oraz słodyczy. W ich miejsce wprowadź posiłki przygotowywane na parze lub w piecu, jak również przekąski w postaci orzechów lub koktajli warzywnych. Pamiętaj również, że napoje słodzone z łatwością możesz zastąpić wodą mineralną z dodatkiem świeżych owoców i mięty;
Po piąte: Nie zapominaj o jedzeniu śniadań oraz pozostałych 4 posiłków w regularnych odstępach czasowych;
Po szóste: Postaraj się ograniczyć spożywanie alkoholu oraz napojów energetycznych.
Należy pamiętać, że przestrzeganie powyższych zaleceń żywieniowych nie jest dietą, a zmianą nawyków żywieniowych. Tylko w ten sposób możliwe stanie się zahamowanie rozwoju insulinooporności, a tym samym zapobieżenie rozwoju innych, zagrażających życiu zaburzeń.
Insulinooporność – konsekwencje kliniczne
Niestosowanie się do zaleceń żywieniowych w przebiegu insulinooporności może doprowadzić do rozwoju poważnych zaburzeń, wśród których możemy wyróżnić:
- Występowanie zespołu metabolicznego;
- Pojawienie się objawów cukrzycy typu II;
- Pojawienie się istotnych zaburzeń w obrębie układu sercowo-naczyniowego (w tym miażdżycy, a nawet zawału serca);
- Występowanie bezdechu sennego;
- Rozwój zespołu policystycznych jajników u kobiet.
Bez względu na stan samopoczucia towarzyszący pacjentowi w przebiegu insulinooporności, przez cały czas jej trwania należy pozostawać pod opieką lekarza oraz wykwalifikowanego dietetyka.
