Aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia dolegliwości związanych z układem mięśniowo-szkieletowym, potrzebne są ruch i aktywność fizyczna. Nie oznacza to jednak, że osoby uprawiające sport, są mniej narażone na kontuzje. Pojawiają się one nawet częściej ze względu na zwiększone obciążenie niektórych partii ciała. Powrót do zdrowia jest jednak łatwiejszy, a rehabilitacja trwa krócej, niż w przypadku osób mniej aktywnych. Rehabilitacja w chorobach narządu ruchu jest potrzebna zarówno osobom nieaktywnym, jak też rekreacyjnie trenującym oraz zawodowym sportowcom.
Jakie są rodzaje rehabilitacji?
Wyróżniamy kilka rodzajów rehabilitacji, które skierowane są do osób z dolegliwościami w obrębie różnych układów i narządów. Warto wiedzieć, że działania mające na celu przywrócenie możliwie jak największej sprawności dotyczą nie tylko narządu ruchu, ale też układu sercowo-naczyniowego czy też innych chorób, w tym neurologicznych. Rehabilitacja może być przeprowadzana w warunkach domowych, ambulatoryjnych, oddziałach stacjonarnych, ale też w specjalistycznych centrach rehabilitacji.
Istotną rolę w rehabilitacji odgrywa zawsze indywidualna praca fizjoterapeuty z Pacjentem. Może być realizowana w formie zabiegów terapii manualnej. Są to specjalistyczne techniki mobilizacji tkanek miękkich i stawów, manipulacje, elementy masażu, rozciąganie. Pamiętajmy, żeby w tym celu zgłosić się po profesjonalną pomoc do doświadczonego specjalisty. Uprawnienia do wykonywania zabiegów terapii manualnej posiadają fizjoterapeuci. Bardzo często rehabilitacja narządu ruchu jest uzupełniana o kinezyterapię. To leczenie ruchem, nazywane również gimnastyką leczniczą. Ruch jest traktowany w tym przypadku jako środek leczniczy. Stosuje się ćwiczenia wzmacniające, rozciągające oraz usprawniające.
W rehabilitacji narządu ruchu nierzadko łączy się kilka metod jednocześnie. Dodatkową formą leczenia są zabiegi fizykoterapii. Zastosowanie znajduje zwłaszcza krioterapia, czyli leczenie zimnem oraz fala uderzeniowa. Ta ostatnia jest wskazana szczególnie do leczenia przewlekłego bólu barku, pleców, pięty, kolana i łokcia.
Komu jest potrzebna rehabilitacja?
Rehabilitacja przynosi dobre efekty u Pacjentów z chorobami układu ruchu. Jest zalecana do leczenia bólu w przypadku zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa i stawów obwodowych. Dotyczy to takich chorób jak reumatoidalne zapalenie stawów czy zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa. Jest skuteczna w terapii zmian przeciążeniowych kręgosłupa, wywołanych długotrwałą pozycja siedzącą lub stawów obwodowych, np. łokieć tenisisty lub kolano skoczka. Poradnie rehabilitacyjne oferują również programy profilaktyczne dla tych Pacjentów, którzy chcą cieszyć się sprawnością fizyczną jak najdłużej. Wśród najbardziej popularnych zajęć tego typu są Zdrowy Kręgosłup, Pilates Medyczny czy Aktywny Senior.
Rehabilitacja znajduje zastosowanie także po przebytych urazach. Szczególną grupę Pacjentów stanowią tu osoby zajmujące się sportem amatorsko lub zawodowo. Część urazów może być kwalifikowana wyłącznie do leczenia zachowawczego i wtedy rehabilitacja jest metodą z wyboru. W przypadku urazów przewlekłych (tzn. po okresie co najmniej kilku tygodni od zdarzenia) kwalifikowanych do leczenia zabiegowego, rehabilitacja jest wskazana jako przygotowanie do operacji. Ma to na celu poprawę ogólnej sprawności Pacjenta i zniwelowanie zaników mięśniowych, które zapewne pogłębią się po leczeniu chirurgicznym. Wskazaniem do rehabilitacji są też wady postawy. Najczęściej wynikają one z obniżonej ogólnej sprawności Pacjenta i utrwalania złych nawyków postawy. Im wcześniej rozpoznany problem i wdrożone postępowanie rehabilitacyjne, tym większa szansa na powodzenie i całkowity powrót do zdrowia.
Ile trwa rehabilitacja?
Czas trwania rehabilitacji jest uzależniony od choroby i stopnia jej zaawansowania. W przypadku urazu, jak złamanie czy skręcenie, zazwyczaj wynosi około kilku tygodni. Jeżeli mamy do czynienia z Pacjentem z wadą postawy, to okres ten wydłuża się do kilku miesięcy. Ból przewlekły leczymy rehabilitacyjnie nie tylko do momentu jego ustąpienia, ale w wielu przypadkach, aby zapobiec nawrotom przez jak najdłuższy czas, regularnie uczęszczając na zajęcia usprawniające. Przy chorobach przewlekłych, jak np. reumatoidalne zapalenia stawów warto pamiętać, że ciągła rehabilitacja pomaga zachować sprawność. Czas trwania rehabilitacji i jej intensywność wymaga konsultacji ze specjalistą, lekarzem lub fizjoterapeutą.
