Białka – jaką funkcję pełnią w naszym organizmie?

Jaką rolę pełnią w organizmie człowieka? I dlaczego niedobór białek może wywoływać szereg negatywnych konsekwencji dla naszego zdrowia? Odpowiedzi na te oraz inne pytania szukaj w dalszej części tekstu.

Białka, obok węglowodanów oraz tłuszczy, stanowią jeden z najważniejszych składników zapotrzebowania kalorycznego w organizmie człowieka. Szacuje się, iż stanowić one powinny blisko od 10 do 15% dziennego zapotrzebowania energetycznego, a przeciętny, dorosły człowiek (powyżej 19 roku życia) powinien przyjmować nie mniej niż 0,8 grama białka na 1 kilogram masy ciała. Dzięki temu, będzie on w stanie zapewnić sobie odpowiednie warunki dla prawidłowego funkcjonowania organizmu.

Rola białek w organizmie człowieka

Białka przyswajane wraz z pożywieniem pełnią ogromną rolę w organizmie człowieka, między innymi poprzez wpływanie na metabolizm białek ustrojowych, niezbędnych dla naszego prawidłowego funkcjonowania. Ponadto, białka pożywienia stanowią główne źródło aminokwasów, które okazują się być konieczne dla przebiegu syntezy białek ustrojowych. Wśród aminokwasów, możemy wyróżnić zarówno te, które są niezbędne dla naszego organizmu – czyli takie, których człowiek nie jest w stanie samodzielnie syntetyzować i muszą być dostarczone wraz z pożywieniem oraz aminokwasy nie-niezbędne, które mogą być samodzielnie syntetyzowane w naszym organizmie.

Zapotrzebowanie na białko

W przypadku osób dorosłych (powyżej 19 roku życia), białko dostarczane wraz z pożywieniem konieczne jest dla uzupełnienia strat azotu oraz dla zabezpieczenia zapotrzebowania na aminokwasy. Niemniej jednak, w przypadku młodszych organizmów, zarówno zapotrzebowanie na białko, jak i jego synteza są większe ze względu na budowę nowych struktur w organizmie. Ponadto, wzrost zapotrzebowania na białko pożywienia możemy zaobserwować między innymi u:

  • Kobiet w ciąży;
  • Kobiet w okresie karmienia piersią;
  • Osób, u których na skutek choroby doszło do utraty beztłuszczowej masy ciała.

Zapotrzebowanie na białko pokarmowe zmienia się również wraz z wiekiem człowieka:

  • Dzieci do 3 roku życia: powinny przyjmować około 1,17 g/kg masy ciała;
  • Dzieci do 6 roku życia: powinny przyjmować około 1,10 g/kg masy ciała;
  • Dzieci do 15 roku życia: powinny przyjmować około 1,10 g/kg masy ciała;
  • Dziewczęta i chłopcy do 18 roku życia: powinni przyjmować około 0,95g/kg masy ciała;
  • Mężczyźni powyżej 19 roku życia: powinni przyjmować około 0,90 g/kg masy ciała;
  • Kobiety powyżej 19 roku życia: powinny przyjmować około 0,9 g/kg masy ciała;
  • Kobiety w okresie ciąży: powinny przyjmować około 1,2 g/kg masy ciała;
  • Kobiety w okresie karmienia piersią: powinny przyjmować około 1,45 g/kg masy ciała.

Białko roślinne a białko zwierzęce

Najlepszym rozwiązaniem dla organizmu człowieka jest dostarczanie białek pochodzących zarówno ze źródeł zwierzęcych (mleka, serów, jajek), jak i roślinnych (rośliny strączkowe). Dlaczego tak się dzieje? Białka zwierzęce wyróżniają się największą wartością odżywczą, a do tego charakteryzują się wyższym stopniem strawności. Niemniej jednak, białka roślinne wywierają korzystny wpływ na procesy metaboliczne i dodatkowo wykazują działanie hipocholesterolemiczne oraz hipotensyjne.

Konsekwencje niedoboru białka w organizmie człowieka

Niedobory białkowe związane są zazwyczaj ze spożywaniem zbyt małej ilości pokarmów obfitujących w białko. Zbyt niski dowóz białka w diecie osób dorosłych skutkuje zazwyczaj zaburzeniami odnowy białek. Natomiast w diecie dzieci i młodzieży, niedobór białka może doprowadzić do zaburzeń wzrostu oraz ogólnego rozwoju organizmu. Ponadto, długotrwałe niedostarczanie białka wraz z pożywieniem odpowiedzialne jest za obniżenie odporności organizmu. Niemniej jednak, niedobór białka stanowi również ogromne zagrożenie w okresie ciąży. Niniejszy stan rzeczy może skutkować nie tylko niższą wagą urodzeniową dziecka, ale również zaburzeniami w obrębie układu nerwowego.

Człowiek nie dysponuje możliwościami gromadzenia białka w organizmie. Dlatego też, tak ważne jest dostarczanie jego odpowiednich ilości wraz z pożywieniem.

Jeśli chcesz poznać więcej praktycznych porad z zakresu dietetyki, bądź na bieżąco z portalem kacikzdrowia.pl i zapisz się na newsletter.