Głód fizyczny a głód psychiczny – jak je rozróżnić?

Zajadanie problemów, sięganie po przekąski z nudów czy jedzenie, aby się „rozbudzić” to problemy, które dotykają bardzo duże grono osób. W dużej mierze związane są z osobami odchudzającymi się, które stale przebywają na deficycie kalorycznym. Jednak również osoby, które nie myślą o redukcji masy ciała, a jedynie chcą odżywiać się zdrowo i unikać przetworzonych produktów, często muszą walczyć z problemem nagłej ochoty na słodkości. Problem ten dotyczy w głównej mierze kobiet. Okazuje się, że to Panie częściej próbują radzić sobie ze stresem lub zmęczeniem poprzez „zajadanie” go. Panowie natomiast częściej sięgają w takich sytuacjach po używki, takie jak papierosy czy piwo. Oczywiście nie trzeba nikomu tłumaczyć, że żadne z tych sposobów nie jest dobrym rozwiązaniem problemów. Jak zatem poradzić sobie z tego rodzaju sytuacjami? I jak w ogóle dostrzec kłopot oraz rozróżnić głód fizyczny i głód psychiczny? Odpowiedzi na te i wiele innych pytań znaleźć można w dalszej części artykułu.

Z tego artykuły dowiesz się:

  • czym jest głód psychiczny,
  • kiedy i dlaczego pojawia się głód psychiczny,
  • jak rozróżnić głód fizyczny od psychicznego,
  • jak radzić sobie z głodem psychicznym.
czym jest głód psychiczny

Czym jest głód psychiczny?

Każdy z nas wie dokładnie czym jest uczucie głodu i jak sobie z nim radzić. Wystarczy zrobić sobie przerwę na małą przekąskę i wracać do dalszej pracy lub nauki. Jednak okazuje się, że nasza ochota na jedzenie nie zawsze jest rzeczywistym głodem. Potrzeba organizmu na pożywienie, która wynika z zapotrzebowania kalorycznego to właśnie głód fizyczny. Jednak, gdy o jedzenie dopomina się jedynie nasz mózg i wynika to z konkretnej, zaistniałej sytuacji, mamy do czynienia z głodem psychicznym. Mówiąc wprost, głód psychiczny to nasza zachcianka na jedzenie, która nie wynika z fizjologicznych potrzeb organizmu. Zaspokajanie takiego głodu rzadko kończy się zmniejszeniem ochoty na jedzenie. Zwykle wiąże się również ze spożywaniem ilości kalorii przekraczającej nasze rzeczywiste zapotrzebowanie. Co więcej, podczas głodu psychicznego najczęściej sięgamy po produkty wysoko przetworzone, takie jak słodycze i słone przekąski. Umiejętność rozróżniania głodu fizycznego od psychicznego oraz radzenie sobie z nim jest niezwykle ważne zarówno ze względu na  naszą sylwetkę, jak również zdrowie całego organizmu.

Głód psychiczny – kiedy i dlaczego się pojawia?

Najważniejszym sposobem, by uporać się z głodem psychicznym jest znalezienie jego przyczyny. Źródło problemu może być bardzo różne i indywidualne. Często wiąże się z restrykcyjną dietą. Jeśli przez dłuższy czas trzymamy się ścisłych założeń, całkowicie eliminując określone produkty z jadłospisu, nieuniknione jest to, że cały czas o nich myślimy. Nasz mózg zaczyna postrzegać te „zakazane” przekąski jako niesamowitą przyjemność, na którą nie możemy sobie pozwolić. W konsekwencji cały czas musimy walczyć z ochotą na dane produkty, nawet jeśli zapotrzebowanie kaloryczne uzupełniamy z innych źródeł. Głód psychiczny bardzo często pojawia się również w wyniku stresu. Kiedy wydaje nam się, że nie jesteśmy w stanie poradzić sobie z danym problemem, instynktownie sięgamy po coś, co od dzieciństwa kojarzy nam się z przyjemnością i odprężeniem. Najczęściej są to słodycze. Również w przypadku ciągłego zmęczenia i niewyspania nasz mózg może domagać się wysokokalorycznego zastrzyku energii. Oczywiście duża ilość cukrów nie wynagrodzi organizmowi braku snu, ale jest to pewien sposób reakcji obronnej.

Przyczyn głodu psychicznego jest tyle, ile osób, których ten problem dotyczy. Warto zwrócić uwagę w jakich sytuacjach pojawia się ta nagła ochota na nadprogramowe przekąski. Często nie wystarczy jedna taka sytuacja. Aby dokładnie poznać swój organizm i jego potrzeby konieczne jest rejestrowanie własnych zachowań i przemyśleń przez dłuższy okres czasu.

Głód psychiczny – kiedy i dlaczego się pojawia?

Głód fizyczny i psychiczny – jak je rozróżnić?

Mimo że głód psychiczny pojawia się tylko w określonych sytuacjach, to często pozornie może przypominać zwyczajny głód fizyczny. Istnieje jednak kilka znaczących różnic:

  1. Głód psychiczny pojawia się nagle, a głód fizyczny narasta stopniowo. Jeśli poczujemy, że dokładnie teraz mamy ogromną ochotę na jedzenie i nie wytrzymamy ani chwili dłużej, z dużym prawdopodobieństwem jest to właśnie głód psychiczny.
  2. Głód psychiczny wiąże się z konkretnymi sytuacjami. Jeśli odczuwamy potrzebę jedzenia po stresującej rozmowie albo przy natłoku obowiązków, prawdopodobnie również jest to jedynie potrzeba naszego mózgu, a nie ciała.
  3. Głód fizyczny to potrzeba zaspokojenia zapotrzebowania kalorycznego. Zwykle możemy zjeść jakikolwiek produkt, który dostarczy nam potrzebnej energii. Głód psychiczny jest natomiast ochotą na konkretny produkt żywnościowy. Oczywiście są to najczęściej słodycze lub inne wysoko przetworzone przekąski.
  4. Głód fizyczny mija po posiłki, natomiast głód psychiczny nie ma związku z faktycznym spożyciem kalorii. Jeśli zatem odczuwamy potrzebę jedzenia po pełnowartościowym posiłku, prawdopodobnie to nasz mózg dopomina się o „nagrodę”.

Jak radzić sobie z głodem psychicznym?

Jeśli jesteśmy już w stanie rozróżniać głód fizyczny od psychicznego, musimy nauczyć sobie radzić z tym problemem. Jedynym trwałym rozwiązaniem jest odnalezienie źródła i wyeliminowanie go. Istnieje jednak kilka dodatkowych technik, które pozwolą radzić sobie z kłopotem.

Dobrym sposobem na ograniczenie ochoty na przekąski w ciągu dnia jest wysypianie się. 8 godzin snu dziennie sprawia, że nasz organizm nie musi dopominać się o energię z innego, nieskutecznego źródła. Jeśli zaczniemy odczuwać głód psychiczny w czasie wykonywania obowiązków, warto zrobić sobie chociaż 15 minut przerwy na drobną aktywność, taką jak spacer lub rozciąganie. Dobrym rozwiązaniem będzie również krótka drzemka.

Aby uniknąć głodu psychicznego należy również dbać o odpowiednie nawodnienie. Gdy pojawi się nagła ochota na jedzenie, warto sięgnąć po szklankę wody. Jeśli po kilkunastu minutach nic się nie zmieni, możemy wypić kawę. Również to nie pomaga? Warto rozważyć, czy nie jest to faktycznie głód fizyczny i czy rzeczywiście nie pora na prawdziwy posiłek.

Jeśli chcemy uniknąć głodu psychicznego powinniśmy również unikać restrykcyjnych diet. Długotrwałe ograniczanie spożywania kalorii oraz konkretnych grup produktów to ogromne przeciążenie szczególnie dla naszego mózgu. Takie postępowanie może doprowadzić nawet do zaburzeń odżywiania w postaci kompulsywnego objadania się.

Jeśli chcesz poznać więcej praktycznych porad z zakresu dietetyki, bądź na bieżąco z portalem kacikzdrowia.pl i zapisz się na newsletter.