Moda na zdrowe odżywianie i aktywny tryb życia zawładnęła internetem, telewizją, książkami, a nawet rynkiem spożywczym czy odzieżowym. Sama idea jest bardzo dobra i z pewnością może przynieść światu wiele korzyści. Nie sposób nie zauważyć jednak, że wiąże się to również z nowymi niebezpieczeństwami. To co jeszcze niedawno uznane było za „wymysły” niewarte uwagi, obecnie staje się realnym problemem coraz szerszego grona osób. Mowa oczywiście o zaburzeniach odżywiania występującymi pod różnymi postaciami. Powszechnie znana anoreksja i bulimia, chociaż bardzo poważne, nie należą do najczęściej występujących schorzeń. Wbrew pozorom zaburzenia nie dotyczą również jedynie młodych dziewczyn w okresie dojrzewania. Jak zdrowa dieta może doprowadzić do zaburzeń odżywiania? Jakie zaburzenia odżywiania występują najczęściej? I jakie cechy charakteru predysponują do zaburzeń odżywiania? Odpowiedzi na te i wiele innych pytań znaleźć można w dalszej części artykułu.
Z poniższego artykułu dowiesz się:
- Dlaczego moda na zdrowe odżywianie może być niebezpieczna?
- Z czego najczęściej wynikają zaburzenia odżywiania?
- Jakie zaburzenia odżywiania są obecnie wyróżniane?
- Kogo najczęściej dotykają zaburzenia odżywania?
Kontrola diety a zaburzenia odżywiania
Zdrowe odżywianie staje się bardzo powszechne, a na kompletną zmianę stylu życia decyduje się coraz więcej osób w różnym wieku oraz z różnym poziomem wiedzy na temat diety i sportu. W efekcie bardzo często mniej doświadczone osoby zabierają się za zmiany w sposób nieodpowiedni, a co za tym idzie, równocześnie niebezpieczny. Promowany w mediach styl życia bardzo często jest wyidealizowany i niemożliwy do osiągnięcia bez współpracy ze specjalistami i całych miesięcy czy nawet lat wprawy. Rzadko kiedy natomiast pokazywana jest żmudna i stopniowa droga prowadząca do ostatecznego efektu. Jak to się przekłada na życie przeciętnego odbiorcy? Osoba bez odpowiedniej wiedzy i doświadczenia stara się osiągnąć cel jak najszybciej i jak najprościej. Nie jest to bynajmniej próba ułatwienia sobie wszystkiego. Wręcz przeciwnie. Takiej osobie wydaje się, że jest w stanie podołać wszystkiemu na raz. Wprowadzenie dziesiątek zmian z dnia na dzień początkowo wydaje się dobrą zabawą i satysfakcjonującym wyzwaniem. Niestety bardzo często jest już za późno, gdy zmotywowany nowicjusz przekonuje się, że taki styl życia w znacznej mierze obciąża i niszczy jego zdrowie psychiczne.
Zdrowa dieta a zaburzenia odżywiania
Powyżej opisany proces najczęściej tyczy się właśnie zdrowego odżywiania. W postanowieniach dotyczących zmiany diety łatwo wytrwać tydzień czy dwa. Jeśli jednak są one bardzo radykalne i nieodpowiednio dostosowane do naszego stylu życia, wiążą się z wyrzeczeniami i obciążeniami, które bardzo negatywnie oddziałują na naszą psychikę. Poczucie stałego ograniczenia i niemożność pozwolenia sobie nawet na prozaiczną, drobną przyjemność w postaci batonika lub dokładki na obiedzie u babci, szybko sprawiają, że dieta kreuje się w naszej głowie jako obowiązek, a nie wybór. Taki stan rzeczy bardzo szybko prowadzi do poczucia ciągłego niezadowolenia i powiązania jedzenia ze znacznie głębszymi emocjami, niż w rzeczywistości powinno mieć to miejsce. To właśnie stanowi właściwe sedno zaburzeń odżywiania. Kiedy jedzenie przejmuje kontrolę nad sferami życia, których normalnie nie powinno dotyczyć, stanowi to jasny sygnał, że należy działać jak najszybciej, by uniknąć bardzo przykrych konsekwencji.
Rodzaje zaburzeń odżywiania
Jeszcze nie tak dawno temu jedynymi wyróżnianymi i leczonymi zaburzeniami odżywiania były anoreksja i bulimia. Obecnie odchodzi się od tego schematycznego i ograniczonego punkt widzenia. Za zaburzenia odżywiania uznaje się wszelkiego rodzaju nieprawidłowy stosunek, nastawienie i relację z jedzeniem. Zdecydowana większość z nich wiąże się z nieprawidłowym postrzeganiem własnego ciała oraz stawianiem sobie wyidealizowanych celów. Dla wielu zaskakujące może być, że przeważającą większość osób z zaburzeniami odżywiania stanowią osoby z prawidłową masą ciała. Schorzenia tego rodzaju mogą jednak prowadzić również, w zależności od charakteru, do niedowagi lub wzrostu masy ciała. Niezależnie jednak od widocznych oznak w zmianie masy ciała, wszystkie one łączą podobne cechy. Są one wyniszczające dla organizmu oraz bardzo obciążają psychikę, znacznie zmniejszając satysfakcję z codziennego życia. Prowadzą do poważnych wahań nastroju, a nawet depresji.
Obecnie wyróżnia się wiele rodzajów zaburzeń odżywiania, takich jak:
- Anoreksja
- Bulimia przeczyszczająca i nieprzeczyszczająca
- Napady kompulsywnego objadania się
- Zespół kompulsywnego jedzenia nocnego
- Innego rodzaju zaburzenia odżywiania
Zaburzenia odżywiania – kogo może dotyczyć ten problem
Nie można zaprzeczyć, że problem zaburzeń odżywiania najczęściej dotyczy młodych dziewcząt. Niemniej jednak coraz częściej dotyka on również kobiet starszych oraz dzieci. Dostęp do internetu z jednoczesną niewielką wiedzą i mniejszymi umiejętnościami do selekcjonowania informacji szczególnie naraża młodszą grupę odbiorców. Oczywiście problemy zaburzeń odżywiania mogą dotyczyć również mężczyzn i nie należy tego faktu bagatelizować. Zdarza się to jednak stosunkowo rzadziej ze względu na fakt, że panowie zazwyczaj nie łączą jedzenia z przyjemnymi bądź negatywnymi emocjami.
Na zaburzenia odżywiania szczególnie narażone są osoby ze specyficznymi cechami osobowości. Anoreksja często dotyczy perfekcjonistów, natomiast bulimia czy kompulsywne objadanie się spotykane są częściej u osób gwałtownych lub emocjonalnych. Zaburzenia odżywiania mogą wiązać się ze skłonnościami do nadmiernej kontroli i planowania. Wbrew pozorom nie mają wiele wspólnego ze słabą siłą woli. Wręcz przeciwnie, pacjenci z zapędami anorektycznymi nierzadko cechują się bardzo dużą samokontrolą i umiejętnością trzymania się własnych postanowień.
Zaburzenia odżywiania – podsumowanie
Z pozoru zdrowe i rozsądne kroki, mające wpłynąć korzystnie na naszą codzienność, mogą prowadzić do zgubnych konsekwencji. Dzieje się tak, gdy zmiany wprowadzane są zbyt szybko lub nieprawidłowo. Zaburzenia odżywiania występują niestety coraz częściej i dotyczą osób w każdym wieku. Warto zdawać sobie sprawę z tej wzrostowej tendencji, by móc samemu podejmować trafne decyzje oraz być w stanie zauważać niepokojące objawy u bliskich.
